تعارض منافع در بخش عمومی

معرفی کتاب تعارض منافع در بخش عمومی

تعارض منافع در بخش عمومی در ۴ بخش و۱۱ فصل منتشر شده است؛ در بخش اول کتاب، مفاهیم پایه‌ تعارض منافع نظیر ریشه‌شناسی مفاهیم، تعاریف مختلف و چارچوب مفهومی آن بررسی شده است.

در بخش دوم، دسته‌ بندی تعارض منافع و اشکال آن ارائه شده و پیامدهای تعارض منافع در جوامع، سازمان‌ها و افراد در بخش سوم کتاب با عنوان پیامدهای تعارض منافع بیان شده است. نهایتا در بخش آخر، ملزومات سیاست‌گذاری برای مدیریت تعارض منافع، راهکار‌ها، روش‌های مدیریت تعارض منافع و همچنین بررسی تجارب دیگر کشورها نظیر ایالات متحده امریکا و کانادا در مدیریت تعارض منافع، بیان شده است.

کتاب تعارض منافع در بخش عمومی دو پیوست نیز دارد. در پیوست اول، قوانین مرتبط با مدیریت تعارض منافع در جمهوری اسلامی مورد نقد و بررسی قرار گرفته و در پیوست دوم به دلالت‌های دینی این مفهوم پرداخته شده و گام‌های نخست تامل و تفکر جهت پژوهش‌های دینی، برداشته شده است.

خلاصه کتاب

کتاب تعارض منافع در بخش عمومی اثری از یحیی مرتب، وحید کشافی نیا، مصطفی عباسی، محمد واثقی و مهدی فلاحیان است. این اثر که درباره مبارزه با فساد به گونه‌های مختلف نوشته شده است، راهنمایی برای همه پژوهشگران، اندیشمندان، کارگزاران و فعالین مدنی مبارزه با فساد در کشور است.

مفهوم تعارض منافع مدت نسبتاً کوتاهی است که در ادبیات جهانی به عنوان یک مفهوم تخصصصی و دارای بار معنایی خاص مطرح شده است اما در همین مدت زمان نسبتاً کوتاه جایگاه خود را یافته و ادبیات گسترده‌ای حول و حوش آن تولید شده است. این مفهوم با وجود آنکه همواره در زیست اجتماعی مطرح بوده است اما با معنای خاصی که امروزه از آن مراد می‌شود، حاصل عصر مدرن و تفکیک‌های شغلی است. در این معنا سؤال تعارض منافع چیست به موقعیت‌هایی اشاره دارد که فرد را در انتخاب میان انجام وظایف شغلی در جهت منافع عمومی و یا ترجیح منافع شخصی خود مخیر می‌کنند.

بخشی از متن کتاب

تعارض منافع ممکن است در سطوح مختلف حکمرانی کشور بروز یابد. این سطوح در یک تقسیم بندی کلی شامل دو سطح فردی و جمعی (گروه، شورا، شرکت و …) می شود. فرد وقتی در چنین موقعیتی قرار گیرد، حتی اگر از قدرت اعطا شده ، سوء استفاده نکند، پیامدهای روانی و ذهنی زیادی را متحمل میشود. به عبارتی همیشه منشأ استرسها و ناملایمات روانی درون فرد نیست، بلکه گاهی اوقات مناسبات سازمانی (مانند نوع استخدام، دستورالعمل ها، استراتژی سازمان و …) موجب استرس و فشار روانی می شود.

این درگیری های ذهنی موجب کاهش تمرکز و حتی انگیزه ی کارمند دولت و در نتیجه کاهش بهره وری سازمانی می شود. زمانی که فرد به دلیل دغدغه های شخصی نتواند بر دغدغه های عمومی تمرکز کند، احتمال دارد در انجام صحیح و بی طرفانه وظایف خود دچار تعارض منافع گردد و وقتی این تعارض منافع بالفعل شود، قطعا اثرات مخربی بر انگیزه کارمند دولت ایجاد می کند. براساس تئوری انگیزش مازلوا می توان گفت وقتی فرد بین سلسله مراتبی از نیازهای شخصی و وظیفه سازمانی قرار می گیرد و هیچ راهی برای پاسخ به آن نیازها نداشته باشد، به احتمال زیاد از نظرانگیزشی ضربه می بیند و تعهد سازمانی او کاهش می یابد.

طبیعی است که هرگاه این تعارض منافع (بين وظیفه سازمانی و نیازهای شخصی در سطوح پایین سلسله مراتب نیازها مانند نیازهای فیزیکی و امنیتی شکل بگیرد، امکان رخداد فساد بیشتر می شود و حتی اگر فرد دست به فساد نزند، اثرات روحی و جسمی آن بیشتر خواهد بود. اثرات و نحوه بروز چنین پدیده ای می تواند مختلف باشد.

نقد کتاب تعارض منافع در بخش عمومی

مبارزه با فساد همواره یکی از دغدغه‌های اصلی تمام حکومت‌ها بوده است و بدون این مبارزه، عملاً برنامه‌های توسعه و تحول کشورها، ناتمام خواهد بود. رویکردها و تکنیک‌های مختلفی برای مبارزه با فساد در قالب مقالات، کتب، برنامه‌ها و سیاست‌ها منتشر شده، اما با این همه، هنوز کسی نمی‌تواند ادعا کند که از عهده‌ این اژدهای هفت سر برآمده است.

یکی از گلوگاه‌های اصلی مبارزه با فساد، موقعیت‌های تعارض منافع هستند؛ موقعیت‌هایی که اگر مدیریت نشوند، می‌توانند تبدیل به فساد شوند. کارگروه تخصصی تعارض منافع اندیشکده شفافیت برای ایران، با انجام پژوهش‌ها و پروژه‌های اجرایی مختلف در این زمینه، به تازگی، نتایج تحقیقات و تجربیات خود را در قالب کتابی با عنوان تعارض منافع در بخش عمومی منتشر کرده است.

تعداد بازدید: 1,411 بار

عنوان کتاب: تعارض منافع در بخش عمومی

نوشته جمعی از نویسندگان

یحیی مرتب، وحید کشافی نیا، مصطفی عباسی، محمد واثقی و مهدی فلاحیان

تعداد صفحات کتاب: 478 صفحه

زبان کتاب: فارسی

منبع: شهرکتاب

برای دریافت کتاب به سایت ناشر مراجعه کنید.