فرهنگ عامیانه مردم ایران

دانلود کتاب فرهنگ عامیانه مردم ایران

کتاب فرهنگ عامیانه مردم ایران بسیار جذاب است و به باورهای خرافی و عقاید توده‌های مردم می پردازد.

صادق هدایت سعی داشته تا با بررسی روانشناسانه و جامعه‌ شناسانه‌ی پیشینیان به روشن شدن بخشی از فرهنگ و تاریخ کشورمان کمک کند و با مطالعه فراوان در این زمینه توانسته کار با ارزش و قابل ملاحظه‌ای از خود به جای بگذارد.

علاوه بر متن کامل آثار قبلی هدایت چون نیرنگستان، اوسانه، سه قطره خون، متل ها و نحوه جمع آوری اطلاعات و اسناد و طرز تحقیق در فرهنگ عامیانه، قسمت مهمی از آثار او برای نخستین بار در این مجموعه آمده که مشتمل بر قصه و افسانه، ترانه های محلی و تصانیف، اصطلاحات و ضرب المثل های محلی، تحقیقات و غیره است.

خلاصه کتاب

هدایت در کتاب فرهنگ عامیانه مردم ایران با روشی نظام مند، علمی و تازه، اطلاعات طبقه بندی شده ای از سنت ها، باور ها و خرافات ایرانیان در طول تاریخ را جمع آوری و ارائه کرده است. زبان کتاب با وجود محتوای پژوهشی آن، ساده و قابل فهم است. نثر دلنشین نویسنده نیز به جذابیت های آن افزوده و آن را به اثری خوشخوان و گیرا تبدیل کرده است که هر مخاطبی را مجذوب می کند. خواننده این کتاب باید این نکته مهم را مدنظر داشته باشد که صادق هدایت زمانی این پژوهش های درخشان را انجام می داد و نتایج آن را منتشر می کرد که جمع آوری این حجم از اطلاعات و مطالب پراکنده، به آسانی در دسترس نبوده و کار دشواری بود.

هدایت بلافاصله پس از تکمیل هر بخش از تحقیقاتش آن را به صورت مقاله در جراید معتبر منتشر می کرد و در اختیار دانش پژوهان قرار می داد. اطلاعاتی که تا آن زمان نظیرش وجود نداشت. این کتاب حتی امروزه نیز یکی از آثار ارزشمند پژوهشی در زمینه فرهنگ فولکلور ایرانی به شمار می آید. هدایت در این کتاب تنها به ارائه نتایج تحقیقات خود اکتفا نکرده و بخشی از کتاب را به آموزش روش تحقیق در زمینه فرهنگ عامیانه اختصاص داده است تا نقشه راه محققان این حوزه باشد.

شاید برای مخاطب عام در برخورد اول کمی غافلگیر‌کننده به نظر بیاید که با چنین کتابی روبرو گردد: فرهنگ عامیانه مردم ایران نوشته صادق هدایت. اما با ورق زدن کتاب این شگفت‌ زدگی زود از بین می رود، این کتاب حاصل سال‌ها پژوهش گسترده‌ی هدایت در زمینه‌ی فرهنگ بومی و فلکلور مردم ایران است؛ بنا به گفته‌ی برادر بزرگتر هدایت، عیسی، صادق از همان زمان که در فرانسه به تحصیل می‌پرداخت به چنین مسائلی علاقه داشت و تلاش می کرد تا دانش خود را در این زمینه افزایش دهد.

بخشی از متن کتاب

• برای بریدن نوبه ناخوش را لب پله می نشانند و از بالای سرش بی هوا کوزه پرت می کنند، از صدای شکستن آن نوبه می ترسد و می برد، و یا بی هوا به او کشیده می زنند.
• شمع و مشک و زعفران بالای سر ناخوش روشن می کنند بعد به پشت ناخوش می زنند و می گویند: “درد و بلات برود تو صحرا، برود تو دریا”
• هرگاه کسی دچار سرماخوردگی و زکام شود برای رفع آن باید پیاز را گاز زده روی بام همسایه بیندازد.
• برای سیاه بخت کردن کسی پشت دو تا سوسک را با نخ آبی می بندند سه دفعه دعا به آن میخوانند و چال میکنند.
• سالک را بخواهند بزرگ نشود دور آن را حاجی باید خط بکشد.
• در موقع گرفتن روغن بادام خانگی برای اینکه روغن بادام زیاد بشود زنها از فراوانی سیلان مایع ها می گویند. مثلا میگویند سر کوچه یک نفر را کشتند خون آمد به چه فراوانی یا سیل آمد بقدری آبش زیاد بود که خانه ها را خراب کرد و هر دفعه آنرا فشار میدهند.
• کسی که شب بدخواب بشود و تا صبح بیدار بماند نشان این است که یکی از مرده هایش را شکنجه می کنند.
• خواب زن چپ است.
• از بینی کسی نباید عیب جویی کرد چون خدا آنرا با دست خودش درست کرده.
• آشپز که غذا را شور بکند دلش شوهر می خواهد.

نقد کتاب فرهنگ عامیانه مردم ایران

ایرانیان صادق هدایت را اغلب با آثار داستانی اش می شناسند، اما جالب است بدانید این نویسنده فقید، آثار غیر داستانی بسیار باارزشی نیز نگاشته که در نوع خود، بی نظیر می باشند. کتاب فرهنگ عامیانه مردم ایران از این نوع آثار است. این کتاب یک اثر پژوهشی، پیرامون فرهنگ فولکلور و توده مردم ایران است که برای اولین بار در سال ۱۳۷۸ منتشر شد.

اصولا صادق هدایت به آنچه مربوط با اصالت ایران و ایرانی به هر نحوی ارتباط پیدا می کرد و مخصوصا با فرهنگ اصیل این مرز و بوم ربط داشت به سختی عشق می ورزید و از هیچ کوششی برای دستیابی به اطلاعات علمی دقیق و حقایق نهفته در آن دریغ نمی کرد. حال این می توانست ترانه ی خیام باشد، اصفهان نصف جهان باشد، زبان پهلوی و زند و هومن یسن باشد یا ترانه ساده و زیبایی از بچه ها…

او به فرهنگ عامیانه ایران در سطح بسیار وسیع و نفوذ و عمق سابقه آن بصورت کاملا علمی می پرداخت که در کتاب فرهنگ عامیانه مردم ایران آثار این برخورد بسیار شگفت انگیز او ملاحظه می شود.