بهترین شکل ممکن

دانلود کتاب بهترین شکل ممکن

داستان های کتاب بهترین شکل ممکن خوش خوان هستند و یک لایه پوچ انگارانه هم در پس زمینه قصه ها نهفته است.

بر پیشانی هریک از این داستان‌ها،‌ توضیحی از نویسنده آمده که به اصل داستان ربط چندانی ندارد و صرفاً در زمرۀ اطلاعات فرامتنی به‌شمار می‌رود. در این یادداشت‌ها نویسنده کوشیده است ذهن مخاطب را پیشاپیش به‌نحوی جهت دهد و درباب چند و چون ماجراها و شخصیت‌ هایی که قرار است در داستان‌ها به آن‌ها پرداخته شود، آگاه سازد. از این‌ دست یادداشت‌ها گاه در میانه و انتهای داستان نیز آمده است.

براین‌اساس، می‌توان روایت داستان‌های این کتاب را روایتی دوسطحی نامید: سطحِ نخست، یادداشت‌ها و توضیحاتی است از نویسنده یا راویِ به‌ظاهر واقعی و سطح دوم روایت اصلی داستان است که می‌توان آن را از روایت نخست به‌کلی جدا کرد و به‌صورت داستانی مجزا در نظر گرفت. نکتۀ بااهمیت دیگر درخصوص داستان‌های این مجموعه، هم‌نشینی شگردهای مدرن داستانی است با طرز روایتگری کلاسیک.

خلاصه کتاب

مصطفی مستور به عنوان یکی از نویسندگان نام آشنا و محبوب ایران تا به حال نگارش چندین مجموعه داستان را در کارنامه ادبی خود دارد که یکی از آن‌ها کتاب بهترین شکل ممکن است. این کتاب که در سال 1395 نوشته شده از شش داستان کوتاه تشکیل شده است. عنوان هر داستان براساس یکی از شهرهای کشور انتخاب شده که به ترتیب «شیراز، تهران، بندرانزلی، مشهد، اهواز و اصفهان» نام دارند.

در هر بخش نیز داستانی مجزا روایت می‌شود که شخصیت‌های اصلی آن با تجربیات تلخ و شیرینی روبه‌رو می‌شوند و هر کدام به شکل مخصوص خود، طعم عشق را می‌چشند. شیوه نگارش داستان‌های کتاب حاضر، کمی متفاوت از سایر آثار مستور و دیگر نویسندگان ایرانی‌ست؛ می‌توان این کتاب را شبیه به ژانر فراداستان دانست؛ سبکی که در ادبیات پست مدرنیستی مطرح است. همچنین می‌توان به جنبه سینمایی داستان‌ها نیز اشاره کرد که هنگام خواندن آن به خوبی ردپای سینما را در ادبیات مستور پیدا خواهید کرد.

کتاب بهترین شکل ممکن روایت‌هایی صمیمی و خودمانی از زندگی دارد که می‌تواند تداعی‌ کننده دوران عاشقی باشد دورانی با خاطرات تلخ و شیرین که همه آن را تجربه کرده‌اند. شاید گذاشتن نام شهرهای مختلف بر داستان‌ها گویای این باشد که عشق‌ها در هر نقطه و شهری می‌توانند اتفاق بیفتند و هر جا که رخ دهند تازه و نامکررند. چارچوب اصلی غالب داستان‌ها به داستان‌های مدرن و پست‌ مدرن پهلو می‌زند.

زیرا از توصیف‌های طولانی کلاسیک‌گونه خالی است و از شگردهای شخصیت‌ پردازیِ مدرن در آن بهره گرفته شده است. ازسوی دیگر، سیرِ روایت شماری از داستان‌ها خطی نیست و ترتیب وقوع حادثه‌ها در آن بر هم خورده است. این ویژگی‌ها به‌اضافۀ پاره‌ای ویژگی‌های دیگر، در مجموع به کتاب بهترین شکل ممکن حال‌ و هوای داستان‌های مدرن و پست‌ مدرن بخشیده است. بااین‌همه، یک ویژگی ممتاز، از نحوۀ داستان‌ پردازی کلاسیک به این آثار راه یافته و آن «راوی مداخله‌گر و همه‌چیزدان» است.

بخشی از متن کتاب

ماجرای این داستان ممکن است مثل قصه های اغلب فیلم های ایرانی و هندی باورپذیر به نظر نرسد. با این حال، من اینجا مطلقا نمیخواهم – و اگر بخواهم احتمالا نمیتوانم ـ صحت وقایع آن را به کمک منابع بیرون داستان برای خواننده باورپذیر کنم. بدیهی است گفتن این که «ماجرای این داستان واقعی است کمکی به باورپذیری آن نمی کند. ظاهرا واقعی «بودن» ربط زیادی به «باورپذیر بودن» ندارد. همچنین فکر میکنم استدلال برای امکان منطقی وقوع آن هم بی فایده است.

درست است که در امکان منطقی، هر رویدادی که غیر ممکن نباشد، محتمل است، اما صرف «محتمل بودن» یک واقعه نمیتواند ما را در باور کردن آن رویداد عمیقا متقاعد کند. با این حال، بدون آن که بخواهم به متن داستان اشاره کنم تنها بر این نکته تاکید میکنم که باورپذیری برای هر کس بستگی دارد به جایی که او ایستاده است. یعنی چیزی که برای کسی واقعیت ساده ای است ممکن است برای دیگری رویایی دست نیافتنی باشد.

به هر حال این ماجرا چه آن را واقعی بدانید و چه غیرواقعی، چه باورکردنی باشد و چه غیرقابل باور اتفاق افتاده است. درست اوایل دهه نود خورشیدی و، برخلاف این فیلمهای ایرانی و هندی قرار نیست آخر داستان کسی از خواب بیدار شود یا از خیال بیرون بیاید یا کتاب قصه ای را ببندد و بگوید «خب دیگه داستان تموم شد.» به قول مادرم زندگی گاهی از قصه ها و فیلمها و خوابها عجیب تر است. ماجرا مربوط به چند سال پیش است دقیقا مربوط به اواخر پاییز ۱۳۹۱ آن روزها من دفتر وکالتی داشتم در خیابان پرچم و کارم اغلب رسیدگی به دعواهای خانوادگی و زناشویی بود.

از همان روزی که رشته حقوق دانشگاه تهران قبول شدم تصمیم گرفتم بعد از فارغ التحصیلی در شاخه حقوق مدنی کار کنم. انگار از حقوق تجاری و اقتصادی و ثبت اسناد و املاک میترسیدم. فکر میکردم این شاخه ها خیلی پیچیده اند و حقوق مدنی و خانواده با آدمها سروکار دارد و لابد ساده تر است. تصمیمی که بعدها فهمیدم حماقت محض بوده است. با این حال وکیل دعاوی یکی از ناشران کوچک موفق هم بودم و گاهی پرونده های متفرقه اقتصادی هم برای ناشر وکالت میکردم.

نصرالله کاج مدیر انتشارات کاج سرخ، یکی از دوستان قدیمی پدرم بود و پدرم تقریبا مرا وادار کرده بود وکالت انتشارات او را قبول کنم، کاری که از آن متنفر بودم؛ دست کم از کار کردن با کاج متنفر بودم. از آن آدمهای تندخو و عصبی و خود رای بود. یعنی همه چیزهایی را که یکی از آنها هم برای هر موکل سم مهلک بود یکجا در خود داشت. کار کردن با او به معنای حقیقی کلمه کسالت بار بود…

نقد کتاب بهترین شکل ممکن

مستور در کتاب بهترین شکل ممکن نیز، همچون دیگر آثارش، روایتگر زندگی آدم‌هایی است افسرده‌حال و وازده؛ آدم‌هایی که از دردی نامعلوم رنج می‌کشند و عصبی و آشفته‌اند و رابطه‌ هایی مخدوش دارند. دغدغه‌هایی اگزیستانسیالیستی نظیر مرگ و تنهایی نیز از دل‌مشغولی‌های همیشگی این شخصیت‌ها است. این موضوع‌ها در چند اثر این نویسنده به‌زیبایی پرورانده شده است؛ اما به‌نظر می‌رسد تکرار پیاپی و بی‌اندازۀ آن‌ها در چندین اثر، به‌نوعی نوشته‌های این نویسنده را از گیرایی انداخته است.

این مسئله تا حد زیادی از آن رو است که مستور در بازتاباندن چنین موضوع‌هایی، راه اغراق می‌پیماید. به‌سخن دیگر، حال‌ و هوای ناآرامی شخصیت‌های داستان‌های او و نیز فضاهای خاصِ داستانی‌اش، هرچند رنگ‌ و بویی از واقعیتی بیرونی دارد، به‌سبب مبالغه‌ آمیز بودنشان، حالتی شعاری و غلیظ پیدا کرده و از واقع‌نمایی و باورپذیری دور افتاده است؛ تا جایی که داستان‌های او آکنده است از شخصیت‌هایی که همه دردهایی مبهم و رازآلوده دارند و از مردم عادی فرسنگ‌ها فاصله گرفته‌اند.

چنین می‌نماید که اگر همین مسئله‌ها در پوششی از حادثه‌ها و شخصیت‌های عادی که در زندگی روزمره به‌چشم می‌خورند، بازتابیده شوند، از شعارزدگی داستان‌ها کاسته شود و مخاطب نیز داستان را اثربخش‌تر و جذاب‌تر بیابد. برروی‌ هم، تصور می‌کنم این مجموعه‌ داستان جهشی نسبی در کارهای مستور است و تااندازه‌ای در داستان‌ پردازی‌های این نویسنده، به‌خصوص از لحاظ نحوۀ روایتگری، نوآوری‌ هایی وارد کرده است.

در کتاب بهترین شکل ممکن نویسنده کوشیده، داستان‌ بودن اثر کم‌رنگ شود و درنتیجه، مخاطب اثر را همچون گزارشی واقعی از زندگی بیرونی بخواند و باور کند.

کتاب های پیشنهادی

• غیرممکن غیرممکنه
• شکل گیری سرمایه داری هیجانی
• از هم‌اکنون بهترین خودت‌را به‌نمایش بگذار

تعداد بازدید: 611 بار

عنوان کتاب: بهترین شکل ممکن

داستان کوتاه

نویسنده: مصطفی مستور

تعداد صفحات کتاب: 94 صفحه

زبان کتاب: فارسی

حجم فایل: 7.19 مگابایت

نوع فایل: PDF (ZIP)

منبع: شهرکتاب