دانلود کتاب دیکته و زاویه
کتاب دیکته و زاویه به خوبی فضای استبداد و دیکتاتوری را به صورت استعاری در جامعه نشان میدهد و خواننده را تحت تاثیر قرار میدهد.
در این دو نمایشنامه، غلامحسین ساعدی با زبانی استعاری به خفقان سیاسی و نادانی اجتماعی می پردازد. حجم دو نمایشنامه کم است اما بسیار پر محتوا و روان نوشته شده اند.
نخستین نوشته های ساعدی در سال ۱۳۳۲ منتشر شد و چند سال بعد با چوب به دست های ورزیل و پنج نمایشنامه درباره انقلاب مشروطه نام او در ردیف نمایشنامه نویسان مهم ایران قرار گرفت. کتاب پیش رو نیز مانند سایر آثار ساعدی، شروعی جذاب و پایانی جذاب تر دارد.
خلاصه کتاب
دو نمایشنامهٔ دیکته و زاویه با درون مایهٔ سیاسی نگاشته شده است، که نمایش اول یعنی «دیکته» پر از جملاتی با مفاهیم سیاسی است که در غالب دیکته‌ای به دانش آموزی گفته میشود و اجتناب دانش‌آموز از نوشتن جملات دیکته شده و مقاومت او در برابر اطاعت محض و نتیجهٔ آن به تصویر کشیده شده است. نمایش نامه ی دیکته به داستان شاگردی می پردازد که پای باورهای خود ایستاده. گروهی، از ناظم گرفته تا معلم های پایه های مختلف، تلاش دارند که او را به روش های مختلف، چه اصرار، چه ارعاب و چه تملق، مجاب به نوشتن “دیکته” کنند.
نمایشنامهٔ دوم یعنی «زاویه» پر از افرادی با عقاید و مسلک های متفاوت است که برای سخنرانی در تقاطع دو خیابان به رقابت می‌پردازند. آشغال هایی که در محل ریخته شده و افرادی از جمله فیلسوف، شاعر و مردمان عامی که دم از ایمان و بیدار کردن وجدان مردم میزنند و گفتگو‌هایی که بین آن‌ها صورت میگیرد، مضامین اجتماعی قابل توجهی دارند که نویسنده در قالب یک نمایش تک‌صحنه‌ای به آن پرداخته است.
زاویه، داستانی است با حضور شخصیت های مختلف نظیر پیرزنی خانه به دوش، شاعر، دزد، مامور، فیلسوف، خبرنگار و فردی عامی. در این نمایش نامه هر یک از آن ها تلاش می کنند حرف خود را ثابت کنند و بگویند که دیگران در اشتباه هستند… فضای داستان‌ها و نمایشنامه های دیکته و زاویه آکنده از درهم‌آمیختگی کابوس و واقعیت است که فضایی وهمناک را نشان میدهد.
بخشی از متن کتاب
ناظم: شوخی میکنه آقایون جدی نگیرین. این جوان بی اندازه شوخ طبع و بذله گوست. حتما منظورش بله بوده. (می خندد و رو به محصل:) گوش کن ببین چی میگم. تو لازم نیست اشتباهتو جبران کنی یعنی همه چیز از اول تکرار بشه و دیکته از اول گفته بشه. هیچ زحمتی برای تو نداره تو فقط بگو آره اون وقت کار تمومه. معلم اول: موافقی؟ محصل: نه. معلم دوم: فقط بگو آره. محصل: نه. معلم سوم: اگه آره گرفتن برات سخته آره هم نگو، فقط با سر اشاره کن. محصل: نه. همه باهم آره… محصل (با فریاد} نه نه نه…
صدای زنگ به شدت طنین می اندازد همه سکوت می کنند. معلم ها عقب عقب میروند و موضع میگیرند. ناظم در گوشه ای خود را جمع و جور می کند. چند لحظه بعد، غرش بلندی شنیده میشود. سکوت. صدای سازدهنی به گوش میرسد و چند لحظه بعد مدیر جوائز، با گاری اش وارد صحنه میشود. خوشحال و سرحال است. تمام طول صحنه را رد میشود و در طرف چپ قرار می گیرد. دیگر ساز نمی زند.
سکوت. صدای زنگ دوباره به گوش میرسد سه نفر شاگرد اول، هر سه شبیه هم و یک شکل وارد میشوند. ناظم و سه معلم تعظیم میکنند معلمها لبخند میزنند و شاگرد اولها با اشاره سر تفقد میکنند و با طنازی جلو میروند. مدیر جوائز، به شاگرد اول جلویی یک تفنگ میدهد. شاگرد اول عقب گرد میکند و در انتهای صف قرار می گیرد. مدیر جوائز به شاگرد اول دومی یک تفنگ میدهد شاگرد اول دومی در وسط صف قرار میگیرد.
مدیر جوائز به شاگرد اول سومی یک تفنگ میدهد. شاگرد اول سوم در انتهای صف قرار میگیرد شاگرد اولها پشت به تماشاچیان و رو به محصل دارند. صدای زنگ بلند می شود. شاگرد اولها آماده میشوند. صدای زنگ. شاگرد اولها صف میبندند، صدای زنگ. شاگرد اولها زانو میزنند. صدای زنگ، شاگرد اولها شلیک میکنند. دود زیاد. محصل پای تخته سیاه میافتد و به خود می غلتد…
نقد کتاب دیکته و زاویه
آنچه غلامحسین ساعدی موفق شده در نمایشنامه های دیکته و زاویه به خوبی نشان بدهد، شخصیت انسان هایی با روانِ پریشان و ذهن آشفته است که این تصویرسازی فوق العاده، ناشی از درک ویژه ی نویسنده نسبت به احساسات این افراد و کشف آلام و صدمه های روحی آن ها می باشد.
هر دو قصه، دغدغه های سیاسی و اجتماعی ساعدی را به خوبی ارائه می کنند و در وصف خفقان سیاسی، جهل جامعه و فهم اشتباه دموکراسی، عالی ظاهر شده اند. دوره ای را نمی توان در تاریخ پیدا کرد که در آن روشنفکر و اهل اندیشه، مورد سرکوب حاکمیت یا مقاومت اجتماعی قرار نگرفته باشد.
غلامحسین ساعدی هم یکی از همان اهالی اندیشه است که نگرانی ها و آزارهایی را که به عنوان یک روشنفکر و به عنوان عضوی از اجتماع تحمل کرده، در قالب داستان هایش به نمایش می گذارد.
خواندن کتاب دیکته و زاویه را به همه کسانی که به ژانر نمایشنامه علاقه دارند و از طرفداران قلم ساعدی هستند، توصیه می کنیم.
کتاب های پیشنهادی
تعداد بازدید: 255 بار
عنوان کتاب: دیکته و زاویه
دو نمایشنامه
نویسنده: غلامحسین ساعدی
تعداد صفحات کتاب: 56 صفحه
زبان کتاب: فارسی
حجم فایل: 3.62 مگابایت
نوع فایل: PDF (ZIP)
منبع: شهرکتاب
