دانلود کتاب ارزیابی شتابزده
کتاب ارزیابی شتابزده اثری از جلال آل احمد است که به تمام علاقه‌مندان به مطالعات ادبی و همچنین دوستداران آثار این نویسنده پیشنهاد می شود.
جلال آل احمد همسر سیمین دانشور بوده و همینطور از تاثیرگذاران مهم جنبش روشن فکری و نویسندگی ایران است. وی علاوه بر نویسندگی، با ترجمه‌های متعدد خود نیز نقش زیادی در پیشبرد ادبیات معاصر ایفا کرد. آل احمد در دهه ۱۳۴۰ به شهرت رسید و در جنبش روشنفکری و نویسندگی ایران تأثیر بسزایی گذاشت.
نویسندگانی چون نادر ابراهیمی و غلامحسین ساعدی از او تأثیر گرفتند و نثر او نیز، به نثر معیار در فارسی بدل شده است چرا که جملاتی کوتاه و مقطع دارد. جلال آل احمد در در خانواده‌ای مذهبی متولد شده بود و از اقوام سید محمود طالقانی بود. پدرش او را به نجف فرستاد تا علوم دینی بیاموزد اما کمی بعد به تهران بازگشت و به حزب توده پیوست. جشنواره ادبی به یاد او، با جایزه جلال هرساله برگزار می‌شود. این جایزه با صد و ده سکه بهار آزادی، گرانترین جایزه ادبی ایران است.
خلاصه کتاب
کتاب ارزیابی شتابزده مجموعه‌ای از 18 مقالۀ جلال آل احمد، در نقد ادب، اجتماع، هنر و سیاست دهه چهل شمسی است. به طور مثال او در مقالهٔ «مهرگان در مشهد اردهال» مراسم را آن‌گونه که خود از نزدیک شاهد بوده است تعریف میکند و خوانندگان را با طبیعت، ویژگی‌های اقلیمی و منابع مختلف کشور آشنا می‌سازد و دربارۀ خلق و خو، آداب و رسوم و هنرهای دستی مردم هر منطقه به ما اطلاعاتی میدهد.
ارزیابی شتابزده که می‌توان آنرا به راستی نماد روشنفکری ایران در این دهۀ حساس و مهم 40 خواند، با همۀ ویژگی‌ها و خصایلی که از ذهنیت ایرانی در آثار و اندیشه های روشنفکران این دوره بازتاب یافت، از توسعه‌گرایی تا نقد توسعه، از چرخش به سمت غرب تا نقد آن تحت عنوان غرب زدگی، از توجه به آثار ادبی و هنری غربی به ویژه فرانسوی تا کوشش برای نوعی از بومی‌گرایی و در نهایت بازگشت به خویشتنی که جنبۀ سلبی‌اش بر جنبۀ ایجابی‌اش غلبه داشت و اگرچه می‌دانست چه نمی‌خواهد، اما تصور دقیق و تاریخ‌مند و روشنی از آنچه می‌خواست نداشت.
یکی از ویژگی‌های روشنفکری در این دهه خصلت ادبی و هنری آن است، توجه به فلسفه غرب و اندیشه‌های فلسفی جدید در میان روشنفکران ایرانی بسیار محدود بود و این مورد را به وضوح در آل احمد به عنوان شاخص‌ترین روشنفکر این دهه می‌توان دید. این نکته کمتر مورد توجه کسانی که به تاریخ روشنفکری ایران پرداخته‌اند، قرار گرفته است.
حال آنکه عموماً با این فرض اساسی موافق هستیم که فلسفه به معنای عام به عنوان مبنا و بنیاد سایر علوم و معارف اساس و جان‌مایۀ فرهنگ است و دست کم این نکته در مورد فرهنگ غربی صادق است و احتمالاً این نکته‌ای نبوده که از نگاه کسانی چون آل احمد پنهان باشد و از این رو می‌توان پرسید چرا روشنفکری ایرانی در دهه 1340 و آل احمد به طور خاص از فلسفه غفلت ورزید؟ کتاب ارزیابی شتابزده مجموعه مقالات و یادداشت های نویسنده است.
بخشی از متن کتاب
من از داستایوسکی میترسم. حتی وحشت دارم؛ یعنی هروقت کتابی از او خوانده ام، وحشت کرده ام. نه از این باب که نوعی داستان جنایی سر داده باشد، به قصد کشیدن اعصاب و ایجاد ترس و از این فوت و فنها؛ بلکه از این جهت که در برابر دنیای پیچیده ذهن او احساس حقارت میکنم. احساس هیچی، نیستی و اینکه «آخر وقتی کسی همچو او قلم میزده تو دیگر که هستی…» و از این قبیل و این حالی است که البته در برخورد با دیگر بزرگان نویسنده هم به آدم دست میدهد.
و آن وقت مضحکه نیست که بنشینی و بنا به امر دوستی بخواهی قلمی در باب چنین اعجوبه وحشت انگیزی بزنی؟ اما چه باید کرد که هر خاری روزی به کاری می آید و نیز اگر قرار بود همه خردان در مقابل بزرگان جا بزنند که فرق خردی و بزرگی را تو از کجا می دانستی؟ جستجوی حقیقت در ادبیات صورتهای گوناگون دارد. گاهی جوینده ای است با چشم سر که در جنگها یا جنگلها میجوید، همچو همینگوی.
و گرچه در لباس حقیقت، خود را و گاهی بالزاک است و عمری در جنگل کاغذی پرونده ها می پوید و نسلی را و گاهی فاکنر است که در کوره راه ذهنیات قدم میزند به کشف شکستی و گاهی سارتر از این سر تا به آن سر دنیا هرچه را و در هرجا که مشکلی پیش روی بشریت است؛ اما داستایوسکی درست در جنگل آدمی، در این انبوه مستقیم خلق به شکار گونه گونیهای خویش و در چه زمانی؟
در همان زمانی که تورگنف به تفنن و با چه ظرافتها خاطرات شکارچی را مینویسد یا پدران و پسران را و تولستوی به تفننی دیگر در جنگ و صلح به جنگ همروس میرود در حالی که دیگر صلحی میان پدران و پسران نیست و حماسه ها را بر تومار دیگری مینویسند که نفی همه گذشته است یا زیرورو کردنش؛ اما داستایوسکی نه اهل ظرافت است و نه اهل تفنن و حماسه زجر را میگوید و مسیحیت جدید روسی را.
داستایوسکی عجیب پرکار است. نوشتن برای او حتی پیش از قدم زدن است و بیش از نفس کشیدن. گاهی کوتاه و گاهی بلند؛ اما همیشه به الزامی و گرچه همان خاطرات شکارچی آن مرد متفنن، خود حکایت از شکستن سدی میکند که قدرت ملت روس را مهار کرده بود و جنگ و صلح حکایت از بیداری شعوری میکند در ملتی که گردن قداره بند اعظم زمانه را (ناپلئون) شکسته است و اروپایی را به وحشت انداخته؛ با اینهمه من حتی پیش از گوگول و چخوف، داستایوسکی را نماینده ملت روس میدانم.
نقد کتاب ارزیابی شتابزده
در کتاب ارزیابی شتابزده، جلال آل احمد به نقد و بررسی تعدادی از مقالات نوشته شده درباره ایران می‌پردازد، البته همه 18 مقاله این‌چنین نیست. شما در این مجموعه با خصلت ادبی و هنری آل احمد آشنا می‌شوید و به نگاه او نسبت به سیاست و اجتماع پی می‌برید. مجموعه فوق را می‌توان چکیده افکار نویسنده درباره مسائل مختلف دانست.
به نظر می‌رسد که این کتاب بیش از آنکه ارزیابی شتابزده دیگران باشد، ارزیابی خود جلال به شمار میرود. به عبارت بهتر به اسم ارزیابی دیگران، خودش را ارزیابی میکند. این یادداشت‌ها و مقالات ماهیتی پراکنده دارند به عنوان مثال یکی از آنها به نقد یک نمایشنامه اختصاص داده شده و دیگری سفرنامه‌ای مختصر به شهر یزد است. علاوه بر این، جلال به مسائل فلسفی نیز می‌پردازد. برخی بر این اعتقادند که نگاه این روشنفکر به فلسفه، نگاهی صحیح و عمیق نیست.
شناخته شده ترین مقاله این مجموعه پیرمرد چشم ما بود نام دارد که نویسنده آن را در رثای نیما یوشیج نوشته است. بسیاری از منتقدان این اثر را یکی از تاثیر گذارترین و جذاب ترین سوگنامه‌های ادبیات معاصر ایران می‌دانند. مقاله فوق آن‌چنان تاثیرگذار بود که همسر نیما با آل احمد و سیمین دانشور خواست تا کمک کنند آثار باقی‌مانده نیما یوشیج چاپ شود.
نثر کتاب ارزیابی شتابزده، ساده و روان است و در آن اصطلاحات سخت و پیچیده کمی وجود دارد. نویسنده در این مقالات زبان صریح و تندی دارد و تلاش میکند که با صداقت تمام آنچه را که در ذهن دارد بر قلم خود جاری سازد.
کتاب های پیشنهادی
تعداد بازدید: 345 بار
.webp "ارزیابی شتابزده 1")
عنوان کتاب: ارزیابی شتابزده
نویسنده: جلال آل احمد
تعداد صفحات کتاب: 182 صفحه
زبان کتاب: فارسی
حجم فایل: 15.09 مگابایت
نوع فایل: PDF (ZIP)
منبع: شهرکتاب
