تاریخ ستاره شناسی

دانلود کتاب تاریخ ستاره شناسی

کتاب تاریخ ستاره شناسی مقدمه ای بسیار کوتاه بر نجوم از مجموعه مقدمه های بسیار کوتاه انتشارات آکسفورد، علیرغم حجم اندکش حجم بالایی از اطلاعات دقیق را در اختیار خواننده می گذارد تا بطور سرع با رشد و تحول ستاره شناسی در جهان از آغاز تا سپیده دم عصر اختر فیزیک آشنا شود.

انسان از زمانی که گوهر کنجکاوی را در وجود خود کشف کرد در مقابل منظره ای میخکوب کننده و شگفت انگیز قرار داشته است. او طلوع و غروب آفتاب و تغییر شگفت انگیز رنگ های افق را می دیده است، او شاهدی بر تغییر شکل هلال ماه در آسمان و خرامیدن سیارات در میانه پهنه ستاره ها بوده است. او گاهی رنگ های شگفت انگیز شفق های قطبی را در آسمان می دیده، و گاه در برابر چشمان هراسانش خورشید در نیمه روز رخ می پوشانده و باله هایی از نور در اطرافش نمایان می شده اند.

خلاصه کتاب

اگر مطالعه تاریخ ستاره شناسی برای همه کسانی که به دانش ستاره شناسی علاقه مندند، ضروری است برای ما ایرانیان اهمیت دو چندانی دارد. ایرانیان در دوره های مختلفی در توسعه دانش ستاره شناسی نقش ایفا کرده اند و در زندگی روزمره خود با این دانش سروکار داشته اند. اگرچه اطلاعات اندکی از ستاره شناسی در دوران باستان ایران در اختیار داریم اما نشانه های موجود در متون مقدس و در اسناد اسطوره ای همچنین برخی یافته های باستان شناسی اخیر نشان از رشد این دانش در دوران باستانی ایران دارد. از سوی دیگر پس از اسلام و ظهور تمدن اسلامی ستاره شناسی یکی از حوزه های پر رونق به شمار می رفت.

حوزه ای که به واسطه اهمیت مسایل تقویم مذهبی و وجود مسایلی نظیر تعیین اوقات شرعی، تقویم قمری و امثال آن به ضرورتی جدی بدل شد که در نهایت منجر به ساخت ابزارها و توسعه رصدها شد. درباره نقشی که مسلمانان – و ایرانیان در دوره تمدن اسلامی – در رشد تاریخ ستاره شناسی بازی کرده اند بحث ها فراوان است اما به هر حال این سابقه طولانی باعث شده است تا مفاهیمی با ریشه های نجومی وارد فرهنگ عامه و روزمره ما شود. از جشن های ملی گرفته تا بازمانده باورهای اختر بینی و روش های رصدی. می توان تأثیر این توجه به آسمان در فرهنگ ها را حتی در معماری مساجد، طرح های لباس های سنتی و لالایی ها و قصه های عامه جستجو کرد.

اینک جامعه ایرانی میزبان یکی از فعال ترین و پر شورترین جامعه های نجوم آماتوری در جهان است. در بخش حرفه ای نیز عزم بلندی برای رشد و مشارکت در پیشرفت های روز علم ستاره شناسی به چشم می خورد که تلاش برای ساخت رصدخانه ملی ایران شاید یکی از نمادهای برجسته آن باشد. در این شرایط برای ایرانیان علاقه مند به ستاره شناسی و علم آشنایی با تاریخ این علم شاید مهم تر باشد. ما برای اینکه بتوانیم در دنیای امروز بتوانیم در این حوزه رشد کنیم نه تنها باید مسیر طی شده را بشناسیم که باید بتوانیم میان روش های قدیم و جدید تفاوت قائل شویم. باید متوجه شویم که چه تفاوتی در مسیر توسعه علم در زمان حال و گذشته وجود دارد و اینکه جایگاه واقعی ما در جهان و سهم ما در رشد این دانش چه بوده است تا مبادا در دام شعارزدگی های افراطی و یا تفریطی بیفتیم.

بخشی از متن کتاب

امروزه از بررسی متون ثبت شده می دانیم که در بسیاری از کشورها، کلیساهای مسیحی به طور سنتی به گونه ای ساخته می شدند که دو بار در سال رو به جهت طلوع خورشید داشته باشند. چرا که طلوع خورشید نمادی از مسیح به شمار می رفته است و اغلب اوقات سازنده ها می خواستند اطمینان حاصل کنند که بنای کلیسا به گونه ای باشد که در همان روزی که ساخت کلیسا آغاز می شود خورشید در راستای بنای کلیسا طلوع کند. فرض کنید سازندگان آن مقبره های پارینه سنگی هم از چنین رسمی پیروی می کرده اند. فرض کنید که برای آنها مشاهده طلوع خورشید نمادی از زندگی جدیدی بوده که در پیش پای درگذشتگان قرار داشته است.

از طرفی بدون هیچ شکّی می دانیم که فقط در پاییز و زمستان و بعد از فصل برداشت محصولات کشاورزی بوده که آنها وقت آزاد داشته و می توانسته اند وقت خود را صَرف چنین کارها و ساخت و سازهایی کنند؛ بنابراین انتظار خواهیم داشت الگویی را در جهت گیری این بناهای باستانی مشاهده کنیم که عملاً با الگوی موجود و مشاهده شده مطابقت دارد. تصور علت دیگری برای توضیح این جهت گیری های عمومی در مقبره ها بسیار دور از ذهن است و به همین سبب، منطقی به نظر می رسد که فرض کنیم سازندگان دوران نوسنگی جهت مقبره ها را به سمت طلوع خورشید بنا می کرده اند.

نقد کتاب تاریخ ستاره شناسی

میخاییل هاسکین، دانش‌ آموختهٔ کمبریج و از استادان شناخته‌ شدهٔ تاریخ علم، در این کتاب روایتی دقیق اما سریع از تحول ستاره‌ شناسی را در برابر خواننده‌اش قرار می‌ دهد که می‌تواند در کنار سایر منابع موجود منبع مناسبی برای شروع مطالعهٔ تاریخ ستاره‌ شناسی باشد.

تعداد بازدید: 255 بار

عنوان کتاب: تاریخ ستاره شناسی

نویسنده: میخاییل هاسکین

مترجم: پوریا ناظمی 

تعداد صفحات کتاب: 112 صفحه

زبان کتاب: فارسی

حجم فایل: 3.3 مگابایت

نوع فایل: PDF (RAR)

منبع: شهرکتاب