کلیله و دمنه

دانلود کتاب کلیله و دمنه

کتاب کلیله و دمنه یکی از شاهکارهای ادبی جهان به شمار می رود که قدمت آن به بیش از 2000 سال گذشته می رسد.

این اثر از ابتدا نگارش ایرانی نداشته و توسط فیلسوفی اهل هند، به نام «بدیا» نوشته شده و بعد از نگارش به شاه هند یعنی «دبشلیم» تقدیم شده است. داستان این کتاب در زمان ساسانیان در ایران سر و صدای زیادی کرد و با توجه به ترجمه این کتاب به زبان پهلوی به درخواست شاه، رودکی شاعر پر آوازه آن زمان ماموریت به نظم درآوردن این اثر را پذیرفت.

ابوالمعالی نصرالله منشی این کتاب پند آموز را به زبانی ساده تر و با استفاده از روش ترجمه آزاد به فارسی میانه ترجمه کرد. در خصوص نوع ترجمه و نگارش این اثر باید در نظر داشته باشیم که نویسنده با حفظ فهوای کلام کتاب اصلی، اثری نو و متناسب با زبان پارسی را به مخاطبان خود ارائه کرده است. شاید همین باعث شده تا اگر از مخاطبی در مورد نویسنده این رمان بپرسید نامی به غیر از نصرالله منشی به گوشتان نخورد.

خلاصه کتاب

کتاب کلیله و دمنه نخستین بار توسط فیلسوفی هندی به نام بدیا و به زبان سانسکریت نوشته شد و در زمان ساسانیان توسط نصرالله منشی به فارسی میانه ترجمه شد. نصرالله منشی با روش ترجمه آزاد فقط فهوای کلام را حفظ کرده و اثری متفاوت در زبان پارسی میانه پدید آورده است. یک نسخه دیگر از این کتاب نیز هست که توسط محمدابن عبدالله بخاری ترجمه شده و مطالب کتاب اصلی را عینا به فارسی برگردانده است. کتاب شامل حکایت ها ی پند آموزی است که برای دو شغال به اتفاق می افتد.

در این کتاب نویسنده همه ی آنچه به جامعه ی انسانی تعلق دارد را به حیوانات جنگل نسبت می دهد تا از این طریق هم حکایاتی جذاب تر پدید آورد. و هم بر اثر گذاری این حکایات بیفزاید. این کتاب را می توان به گونه چکیده ی حکمت پیشینیان دانست که از زبان حیوانات مختلف روایت شده است تا آیندگان از آن آداب و اصول زندگی را بیاموزند.

کتاب کلیله و دمنه شامل 10 باب است که در هر کدام حکایت های پند آموز پیرامون رویداد های مختلف بیان شده است. این ده باب عبارت اند از باب شیر و گاو- باب کبوتر طوق دار- باب بوزینه و سنگ پشت – باب بی تدبیری- باب موش و گربه- باب بوم و زاغ – باب شاه و پنزوه – باب تورگ شغال -باب بلاد و برهمنان – باب شاه موشان و وزیرانش.

بخشی از متن کتاب

پس نزدیک گربه رفت و پرسید که حال چیست؟ گفت: مقرون بابواب بلا و مشقت. موش گفت: لو لم اترک الکذب تاثما لبترکته تکرما و تذمما. هرگز هیچ شنوده ای از من جز راست؟ و من همیشه بغم تو شاد بودمی و ناکامی ترا عین شاد کامی خود شمردی، و نهمت برآنچه بمضرت پیوندد مقصور داشتمی، لکن امروز شریک توام در بلا، و خلاص خویش دران می پندارم که بر خلاص تو مشتمل است، بدان سبب مهربان گشته ام.

و بر خرد و حصافت تو پوشیده نیست که من راست می گویم و درین خیانت و بدسگالی نمی دانم، و نیز راسو را براثر من و بوم را بر بالای درخت می توان دید، و هر دو قصد من دارند و دشمنان تو، اند، وهرگاه که بتو نزدیک شدم طمع ایشان از من منقطع گشت. لقای تو سبب راحت است در ارواح بقای تو سبب صحت است در ابدان…

اکنون مرا ایمن گردان و تاکیدی بجای آر تا بتو پیوندم،و غرض من بحصول رسد و بندهای تو همه ببرم و فرج یابی. این سخن را یاد دار و بحسن سیرت و طهارت سریرت من واثق باش، که هیچ کس از یافتن حسنات و ادراک سعادات از دو تن محروم تر نباشد: اول آنکه برکسی اعتماد نکند و بگفتار خردمندان ثقت او مستحکم نشود، دیگر آنکه دیگران از قبول روایت و تصدیق شهادت او امتناع نمایند و در آنچه گوید خردمندان را جواب نبود. و من در عهد وفای خود می آیم و می گویم: اگر یگانه شوی با تو دل یگانه کنم زعشق و مهر دگر دلبران کرانه کنم…

نقد کتاب کلیله و دمنه

کلیله و دمنه از جنبه هاي مختلف در تاريخ تمدن هند، ايران و جوامع اسلامي اهميت داشته است. اين کتاب به خوبي نگرش به انسان و اجتماع را در جامعه سنتي (پيش از عصر بيداري) منعکس مي کند. اين کتاب به علت امتزاج با فرهنگ هاي مختلف شرقي از لايه هاي متعدد برخوردار است؛ به طوري که دست کم، نقش سه تمدن بزرگ شرقي- هند، ايران و عرب- در آن قابل مشاهده و بررسي است.

بيشتر داستان های این اثر تمثيلي و به زبان حيوانات است. احتمالا دليل عمده استفاده از شخصيت هاي حيواني، محتواي سياسي آن است. اين شخصيت ها نويسنده را قادر ساخته، مسائلي را بيان کند که طرح آن در قالب شخصيت هاي انساني، مشکلاتي ايجاد مي کرد. کلیله و دمنه به دليل ويژگي هاي منحصر به فرد داستاني- تعليمي، نه تنها در ادبيات ايران، بلکه در تاريخ ادبيات جهان از شهرت و اعتبار خاصي برخوردار است.

کتاب کلیله و دمنه برآيند تبادلات فرهنگي ميان تمدن های بزرگ شرق (هند، ايران و اسلام) است. اين مقاله مي کوشد با ارائه شواهد مختلف، ضمن بازنمايي خردورزي، پايبندي به صفات نيک اخلاقي، مبارزه با رذايل اخلاقي و پندهاي حکيمانه مندرج در متن، با واکاوي شخصيت هاي داستاني کتاب، به تاثير محتوايي مولف بر آثار ساير نويسندگان از فرهنگ ها و ملل مختلف بپردازد و در حد امکان علل و نتايج چالش هاي اخلاقي متن را بررسي کند.

کتاب های پیشنهادی

• ارباب کمان نقره ای
• قرن دیکتاتورها
• کلاته گل

تعداد بازدید: 15,956 بار

عنوان کتاب: کلیله و دمنه

جز برترین آثار تبدیل شده به فیلم و سریال

نویسنده: ابوالمعالی نصرالله منشی

ترجمه تصحیح و توضیح مجتبی مینوی

تعداد صفحات کتاب: 464 صفحه

زبان کتاب: فارسی

حجم فایل: 50.07 مگابایت

نوع فایل: PDF (ZIP)

منبع: شهرکتاب