دریا روندگان جزیره آبی تر

دانلود کتاب دریا روندگان جزیره آبی تر

کتاب دریا روندگان جزیره آبی تر قصه‌ای برآمده از زندگی آدم‌ هایی معمولی است که دنیا چیزی به آنها بدهکار است!

کتاب حاضر مجموعه‌ای از داستان‌های کوتاه عباس معروفی است. در واقع تلفیق سه کتاب او به نام‌های «عطر یاس»، «آخرین نسل برتر» و «برش‌های کوچک» است که یکجا و در این مجموعه تجدید چاپ شده است و تنها سه داستان پایانی، داستان‌های جدید این مجموعه‌اند.

دریا روندگان جزیره آبی تر نسبت به مجموعه داستان‌های کوتاه معمول، پربارتر است و در مجموع شامل 33 داستان کوتاه است. نگارش عباس معروفی در داستان کوتاه کمی متفاوت با نگارش او در رمان است. او در رمان جزئی‌نگر و تیزبین است؛ اما در داستان کوتاه نقش توصیف‌ها در پیش‌برد داستان کم‌رنگ‌تر شده است هرچند که این به گونه‌ای نیست که در روند داستان خللی ایجاد شود.

خلاصه کتاب

موضوعات اصلی داستان‌های کتاب دریا روندگان جزیره آبی تر تأثیر جنگ ایران و عراق بر اوضاع ایران، عشق، تنهایی، فقدان، فداکاری، ریا، دروغ، استبداد و… است. عشق یکی از مفاهیم مهم در آثار عباس معروفی به‌شمار می‌رود که در مجموعه داستان کوتاه حاضر، بیشتر به آن پرداخته می‌شود. نویسنده در این کتاب داستان عشق‌ هایی را روی کاغذ می‌آورد که کمتر به آن توجه شده است:

عشق‌های یک‌طرفه، رابطه‌های خالی از عشق، عشق‌های سنتی و حتی عشق‌ هایی که برای همیشه در قلب عاشقان باقی ماندند. برای مثال داستان کوتاه «آرامش قشنگ» روایت زن معلمی است که همه‌ی پول خود را خرج خرید پوشک برای فرزندش و فندک برای همسرش کرده؛ اما شوهرش برای این کار او را سرزنش می‌کند. زن داستان «اکسیژن» نیز به‌جای این‌که در فکر خودش و بیماری‌اش باشد، به همسر و فرزندش توجه می‌کند.

یکی دیگر از داستان‌های عاشقانه‌ی کتاب دریا روندگان جزیره آبی تر، داستان «یک گل سرخ» است. در این داستان کوتاه، زندگی زن و شوهری روایت می‌شود که هیچ عشقی نسبت به یکدیگر ندارند. حال که مرد مرده است، زن به دخترش، زری می‌گوید که همیشه دوست داشت از همسرش یک شاخه گل هدیه بگیرد. در این میان پسرعمه‌ی زری تردید دارد که با او ازدواج کند یا نه؛ زیرا هراس دارد که زندگی مشترک آنان مانند زندگی پدر و مادر زری شود.

عباس معروفی در دیگر داستان‌های کتاب دریا روندگان جزیره آبی تر، وضعیت اجتماعی آن دوران را به تصویر می‌کشد. برای مثال داستان کوتاه «نسل برتر» ماجرای مربی هرزه‌درایی است که در سفر به خارج از کشور، عاشق خدمتکار هتل می‌شود و فکر می‌کند می‌تواند او را نیز مانند دیگران، با یک اسکناس و یک مشت پسته از آن خود کند. اما خدمتکار تن به چنین ننگی نمی‌دهد و راه خودکشی را برمی‌گزیند.

داستان «موری» نیز قصه‌ی مهندس جوانی را روایت می‌کند که به‌علت مخالفت با نظام شاهنشاهی اعدام شده؛ اما اجازه‌ی دفن او صادر نمی‌شود و در ادامه مردم می‌خواهند مهندس را هرطور که شده، به خاک بسپارند. «جشن دلتنگی» داستان برادری است که اتاق خواهرش را مانند روزهای اول آراسته و جشن تولد 24 سالگی خواهر متوفی‌اش را در آنجا جشن می‌گیرد. اما برخلاف برادر، دیگر اعضای خانواده بیش از خود دختر، به نحوه‌ی مرگ او اهمیت می‌دهند.

عباس معروفی شخصیت‌ هایی را در داستان‌های کوتاه کتاب دریا روندگان جزیره آبی تر به تصویر می‌کشد که عجیب‌و غریب نیستند و زندگی‌شان شبیه به خودمان یا حتی همین آدم‌ هایی است که هر روز از کنارشان عبور می‌کنیم. نویسنده در این داستان‌های غم‌بار، قصه‌ آدم‌هایی را روایت می‌کند که چیزهایی را از دست داده‌اند. بعضی از آن‌ها قبلاً همه چیز داشته‌اند و حالا زندگی‌شان را باخته‌اند؛ اما نمی‌توانند با زندگی جدید خود کنار بیایند.

آنچه کتاب دریا روندگان جزیره آبی تر را از سایر آثار متمایز می کند، ساختار آنست. ساختاری که بر اساس قالب سمفونیک و با راویان متعدد در هر موومان (movement) شکل گرفته و مرتبا در میان اول شخص و سوم شخص جا به جا می شود. این تکنیک در روایت داستانی که با خاطرات (memory) درگیر است، می‌تواند بسیار موثر باشد.

بخشی از متن کتاب

در کتاب دریا روندگان جزیره آبی تر می‌خوانیم: عصر جمعه که آدم عزا می‌گیرد چه کند. شهر مثل وقتی است که انگار همه خوابند، دلمان گرفته بود. پدربزرگ نمی‌دانست چه کند. حوصله‌اش حسابی سر رفته بود. یک بار بعد از ظهر و یک بار هم عصر دستم را گرفت و توی میدان ژاله دور زد. همه مغازه‌ها بسته بود الا بستنی فروشی. دور میدان را که نگاه می‌کردی کرکره های نقره‌ای رج بسته بود.

تک و توک ماشینی پر از مسافر می‌گذشت و باد، روزنامه های پاره را همراه با خاک و ته سیگار به در و دیوار می‌کوبید و هوا گرم بود. پدربزرگ چشم‌های ریزش را به در بسته مغازه حاج غلام خنچه ساز دوخت و گفت: «جمعه‌ها بیخود می‌بنده.» هر روز عصر به مغازه‌اش می‌رفتیم. پدربزرگ روی چهارپایه چوبی کوچکی که حاج غلام برایش بیرون در می‌گذاشت، می‌نشست و تسبیح به دست سیاحت می‌کرد.

تسبیح سبزرنگی داشت با دانه هایی که از بالا ریز بود و تا پایین که می‌رسید درشت‌تر می‌شد. می‌گفت چهل سال است آن را دارد. می‌گفت که از یک عرب در کوچه عرب‌ها خریده است. قیمتش را به یاد نداشت، اما خوب خریده بود. جانش بود و تسبیح و نمی‌دانم از کی یاد گرفته بود که تا می‌رفتند تسبیحش را بگیرند فورا آن را در جیبش می‌گذاشت و دست خالی‌اش را باز می‌کرد. (ص162 کتاب دریا روندگان جزیره آبی تر)

و یا اگر نمی‌خواست طرف را برنجاند، دو دانه توت خشک یا یک‌تکه نبات از جیبش در می‌آورد و تعارف می‌کرد. تسبیح‌های زیادی از دست داده بود یا ازش گرفته بودند و یادشان رفته بود که پس بدهند؛ اما از وقتی این را خریده بود، دار و ندارش را با این تسبیح حساب کرده بود و شاه مقصود دست خورده شفافی ساخته بود که لنگه‌اش پیدا نمی‌شد و هیچ وقت آن را از خود دور نمی‌کرد. وقتی فکر می‌کنم می‌بینم پدربزرگم آدمِ آرام و پرحوصله‌ای بود.

با حرکاتی سنجیده و حساب شده، خیلی دوست داشتنی بود. دو خصلت عجیب و غریب هم داشت که نمی‌شود فراموش کرد؛ یکی تسبیح گرداندن، یکی نبات خوردن. تکه‌ای نبات همیشه در دهانش بود، حتا نصفه شب. از کارهای عجیب دیگرش هم این بود که روی زخم کهنه‌اش همیشه مرهم می‌گذاشت، با هر مرهمی که دم دستش بود. روی جلدش را هم نمی‌خواند. (ص163 کتاب دریا روندگان جزیره آبی تر)

جلو آینه می‌ایستاد، در پماد را به آرامی باز می‌کرد و آن را فشار میداد تا به اندازه یک لوبیا روی انگشت سبابه‌اش بیاید. آن وقت روی سالک ناسورگونه چپش می‌مالید. اما از هر کاری که دوست داشت، ممکن بود صرف نظر کند بجز تسبیح گرداندن، که وقتی تسبیح در دستش نبود گم‌کرده داشت. حالا دلش گرفته بود. گفتم: بریم مغازه آقا رضا یه فالوده بستنی بخوریم. از دور نگاهی به مغازه بستنی فروشی که نبش میدان بود انداخت و گفت:

«نه، حالا خود آقا رضا هست، ازمون پول نمی‌گیره، خوبیت نداره.» باباجون راهش را به طرف خانه کج کرد. گاهی که می‌گفتم برویم بستنی بخوریم، می‌گفت «نه حالا خود آقارضا نیست پسرش ازمون پول می‌گیره.» حالا حوصله من هم سر رفته بود. غیر از بستنی فروشی آقارضا که نبش میدان بود و جمعیت زیادی دور و برش می‌پلکیدند، همه بسته بودند و باد، خاک را به چشم آدم می‌زد و ذله شده بودیم. به خانه برگشتیم…

خلاصه داستان

داستان دریا روندگان جزیره آبی تر شرح ماجرای جوانان بومی جزیره‌ای است که برای گرفتن مروارید به اعماق خلیج فارس می‌روند. آنان برای مردی غریبه مروارید صید می‌کنند و او هم پول نهار و شامشان را می‌پردازد. معلوم نیست این مرد از کجا آمده و چه می‌خواهد.

یک روز گرم سر و کله‌اش پیدا می‌شود و اهالی جزیره محو تماشای او می‌شوند. نگاه مرموز مرد تا به آخر در داستان هویداست و بر آن سایه انداخته است. جوانان، شاد و خندان و پایکوبان هر روز به دریا می‌روند، چنان که فقط رد پای آنان بر ساحل می‌ماند و صدای شادی‌شان فضای ساحل را پر می‌کند…

نقد کتاب دریا روندگان جزیره آبی تر

خوبی داستان کوتاه این است که می‌توان آن‌ها را موازی با کتاب‌های دیگر خواند. این مجموعه‌ نیز با تعداد زیادی داستان می‌تواند تا مدت‌ها همراه ساعات مطالعه‌ی شما بماند. کتاب دریا روندگان جزیره آبی تر، یک مجموعه داستان از عباس معروفی، از ۴ بخش تشکیل شده است؛ هر بخش، دربردارندهٔ چند داستان کوتاه است.

معروفی، با تسلط کافی بر ادبیات هزار ساله ایران به تلفیق ادبیات کلاسیک و معاصر در داستان هایش پرداخته و غنای خاصی به آنها بخشیده است. – او، با به کارگیری شیوه جریان سیال ذهن ضمن نفوذ به لایه های زیرین شخصیت های داستانش، خیال و واقعیت را بی‌مرز کرده است تا از این طریق ناخودآگاه جمعی جامعه زمانه اش را آشکار کند. او، در داستان هایش به احیای هویت زن ایرانی پرداخته است.

در آثار وی، علاوه بر تصویر زندگی روشنفکر ناکام، مشکلات سایر قشرهای جامعه هم بازتاب داشته است به طوری که می توان او را نویسنده ای برآمده از بطن مردم روزگارش دانست. هر چه به آخر کتاب دریا روندگان جزیره آبی تر نزدیک‌تر می‌شویم داستان‌ها نیز کوتاه‌تر می‌شوند و حتی در بخش سوم و چهارم داستان هایی با طول یک صفحه وجود دارد.

برای آن دسته از مخاطبینی که به نوشته های عباس معروفی علاقه دارند، این کتاب می تواند انتخاب خوبی باشد زیرا، همان طور که مشاهده نمودید این کتاب شامل تعداد زیادی از داستان های کوتاه این نویسنده ی سرشناس است و در نوع خود کتاب کاملی است.

اکثر داستان‌های کتاب دریا روندگان جزیره آبی تر در فضای روزهای بعد از جنگ تحمیلی نوشته‌ شده و تاثیرات جنگ را در شخصیت‌ها می‌توان جستجو کرد.