روح پراگ

دانلود کتاب روح پراگ

کتاب روح پراگ مجموعه مقالاتی در پنج فصل است که نگارش آن پانزده سال زمان برد. کتابی در بیست مقاله که هم زندگینامه‌ی نویسنده است، هم کتابی انتقادی و پژوهشی. ایوان کلیما در این کتاب رویکرد خود درباره‌ تاریخ، سیاست، ادبیات و هنر را بیان می‌ کند.

رمان نویس مشهور و برجسته ی ادبیات چک، در این مجموعه از مقالات شخصی و سیاسی به پنج دهه از تاریخ چکسلواکی، از اشغال کشور توسط نازی ها تا انقلاب مخملی، می پردازد. کلیما در این مقاله های جذاب و خواندنی، روح تازه ای به کالبد شهر پراگ می دمد؛ شهری پر از تناقض، با فرهنگی غنی، آشنا با رنج و اندوه اما سرشار از امید و زندگی؛ شهری که شخصیت کلیما را به وجود آورد. مقاله های دیگر کتاب روح پراگ، تجارب کودکی کلیما در اردوگاه های کار اجباری را روایت می کنند و همچنین، مصاحبه ای با فیلیپ راث و پژوهشی از کافکا را به مخاطبین ارائه می نمایند.

خلاصه کتاب

ایوان کلیما در توصیف زادگاهش به صراحت اعلام می‌ دارد که پراگ پس از جنگ دیگر حال و هوای شهری پرازدحام و پرهیجان را ندارد، دیگر ملغمه‌ای از سه فرهنگ مختلف چک، آلمانی و یهودی نیست. در واقع تنها فصلی که به پراگ پرداخته همین است. به عبارتی دیگر، اسم کتاب (روح پراگ) فقط دوازده صفحه از کتاب را شامل می‌شود. دیگر بخش‌ها هریک موضوعات گوناگون و مجزایی را مورد بررسی قرار می‌ دهند. اولین قسمت از بخش اول «یک دوران کودکی غیر‌معمولی» نام دارد. همان‌طور که از اسمش پیداست، این قسمت بیشتر راجع به دوران کودکی نویسنده است.

اما جذابیت این بخش در این خلاصه شده که دوران کودکی کلیما مانند هر پسربچهٔ دیگری سرشار از شادی و هیجان و بازی‌های کودکانه نبوده است. او به اسارت در اردوگاه آشویتس در می‌آید و از خاطراتش در آنجا می‌نویسد، خاطراتی که باعث شده او مفهوم واقعی آزادی را پس از اسارت درک کند، چراکه آن سال‌های محرومیت باعث شده که معنای عمیق شادی را بفهمد. پراگ و مردمانش سرنوشت تلخی داشته‌اند؛ آثار باستانی شهر به مرور تخریب شده و گل‌های باغ‌های زیبایش خشکیده‌اند.

مردمانش دوران سخت جنگ را پشت سر گذاشته‌اند و آن طور که نویسنده در صفحهٔ ۵۶ کتاب خاطرنشان کرده، رنج و درد این شهر با بردباری و خویشتن‌داریِ مردم و بناهایش درآمیخته و همین عامل اصلی نجات و ماندگاری این شهر است. از بهترین بخش‌های کتاب زمانی است که به سانسور نویسندگان می‌پردازد. ایوان کلیما در صفحهٔ ۶۱ روح پراگ پارادوکسی را که نویسنده با منتشر نشدن آثارش حس می‌کند، شرح می‌دهد و درنهایت می‌گوید نویسنده‌ای که جلوی انتشار آثارش را می‌گیرند، به یک «بچه‌دبیرستانی» می‌ماند که دفترچه خاطراتی صرفاً برای خودش می‌نویسد یا چند نسخه از آن را برای همکلاسی‌هایش تهیه می‌کند.

در پشت جلد کتاب آمده است:

در طول دو سال گذشته، بسیار سفر کرده‌ام. شهرهای بسیاری را دیده‌ام و کلیساها، موزه‌ها، باغ‌ها، و قصرهای بسیار. این دیدارها ملغمه غریبی از احساسات و تأثرات در من بر جای گذاشته است، و علی‌الخصوص این احساس شک را که در کجا باید منتظر دیدن چه چیزی باشم. احساس شک حاصل خاطرات بد نیست، احساس شک حاصل این است که به‌ندرت وقت آن را پیدا می‌کنم که رابطه‌ای با این شهرها برقرار کنم. هر شهری مثل یک آدم است: اگر رابطه اصیلی با آن برقرار نکنیم، فقط نامی بر جای می‌ماند، یک شکل و صورت بیرونی که خیلی زود از حافظه و خاطره‌مان می‌رود و رنگ می‌بازد.

برای برقرار کردن چنین رابطه‌ای، باید بتوانیم شهر را با دقت ببینیم و شخصیت خاص و استثنایی آن را دریابیم، آن “من” شهر، روح شهر، هویت آن، و شرایط زندگی آن که در طول زمان و در عرض مکان آن پدید آمده است. پراگ شهری رازآلود و پرهیجان است که با حال و هوایش، با مخلوط غریب سه فرهنگش الهام‌بخش خلاقیت افراد بسیاری شده است. سه فرهنگی که چندین دهه، یا حتی قرن‌ ها در این شهر در کنار هم می‌زیسته‌اند.

بخشی از متن کتاب

وقتی کم کم چهارده سالت بشود، گه گدار فکرت به سمت آن چیزی می رود که می خواهی در زندگی انجام دهی و حتی اگر خودت به فکر این مسئله نباشی دیگران به فکرش هستند، چون زندگی وادارت می کند که تصمیم بگیری به کدام مدرسه بروی یا چه شغلی اختیار کنی. در اردوگاه این حرف ها و فکرها اصلا محلی از اعراب ندارد. مثل هر زندانی دیگری، من هم این قدرت را نداشتم که هیچ تصمیمی راجع به خودم بگیرم و فقط تسلیم امر واقع بودم. تسلیم بودم که همان جیره ی اندک غذایم را بگیرم، یک تکه صابون آشغال و در زمستان ها یک سطل زغال؛ این ها همه، همه ی چیزهایی بود که می توانستی توقعشان را داشته باشی.

آینده در این دو سوال خلاصه می شد:همین جا خواهم ماند، یا مرا به جاهایی خواهند برد که دیگر هرگز کسی حتی اسمشان را هم نخواهد شنید؟ و: وقتی جنگ تمام شود آیا من هم جزو آن هایی خواهم بود که جان سالم به در برده اند؟ و پا به جهانی خواهم گذاشت که آدمی در آن تحصیل می کند، کار می کند، پولی درمی آورد و چیزهایی را با این پول می خرد که حالا حتی از خیالش هم نمی گذرد.

نقد کتاب روح پراگ

کلیما بخش اول کتاب اتوبیوگرافیِ روح پراگ را به زندگی‌اش در تِزرین اختصاص داده است. در قسمتی از کتاب درباره‌ی تجربه و لذت نویسندگی می‌ گوید: «نوشتن به آدم این قدرت را می‌دهد که وارد زمان‌هایی شوی که در زندگی واقعی دور از دسترس هستند، حتا ورود به ممنوع‌ ترین مکان‌ها. فراتر از این، نوشتن این قدرت را به آدم می‌ دهد که هر کسی را به مهمانی خود دعوت کنی»

آثار ایوان کلیما پس از اتفاقات «بهار پراگ» در جمهوری چک چاپ ممنوع شد و نوشته‌ هایش تا سال ۱۹۶۹ بیرون از مرزهای کشورش به چاپ رسید. او درباره‌ی زندگی نویسندگان و محدویت‌های شدید اجتماعی در زمان اشغال کشور توسط شوروی سابق، هفت داستان کوتاه نوشت. این مجموعه داستان با عنوان «کار گِل» منتشر شد.

تعداد بازدید: 1,491 بار

عنوان کتاب: روح پراگ

جز برترین مجموعه مقالات

نویسنده: ایوان کلیما

برنده جایزه ی فرانتس کافکا در سال 2002

مترجم: خشایار دیهیمی

تعداد صفحات کتاب: 144 صفحه

زبان کتاب: فارسی

حجم فایل: 1.7 مگابایت

نوع فایل: PDF (RAR)

منبع: شهرکتاب