مائو داستان ناشناخته

دانلود کتاب مائو داستان ناشناخته

کتاب مائو داستان ناشناخته، حکایتی عبرت آموز از دیکتاتوری است که یک کشور را به نابودی می‌کشد!

این کتابي تاریخی در مورد رهبرِ ظالمی است که برای دستیابی به قدرت شخصی، هر چیزی را قربانی کرده است. او مخالفانش را سلاخی می‌کرد و هر چیزی را که کمی با تصویرش از چین آرمانی فاصله داشت از بین می‌برد.

خواندن کتاب مائو داستان ناشناخته، انسان را با آنچه در لایه‌ی زیرین چین قرار دارد آشنا می‌کند. از آنجایی‌ که یکی از بزرگترین بازیگران دنیای امروز چین است، شناخت مسیری که آن را به اینجا رسانده است برای هرکسی که می‌خواهد آگاهانه زندگی کند و از دنیای اطرافش سر دربیاورد، ضروری است.

خلاصه کتاب

کتاب مائو داستان ناشناخته یک کتاب تاریخیِ عظیمِ تقریبا 1000 صفحه‌ای در مورد مائو بنیان‌گذار جمهوری خلق چین و یکی از بزرگترین جنایت‌کاران قرن بیستم می‌باشد. نویسندگان این کتاب هرچه صفت منفی در جهان وجود دارد به مائو نسبت داده اند: از دزدی و راهزنی و تجاوز و زن باره‌گی و انواع و اقسام دسیسه بازی و جنون و علاقه مفرط به خون ریزی.

در حقیقت هیچ صفت مثبتی در مائو از دیدگاه نویسندگان کتاب وجود ندارد، البته تعداد افرادی که توسط مائو یا به دلیل سیاست‌های مائو کشته شده اند به مراتب از قربانیان هیتلر و استالین بیشتر بوده اند و شاید این دلیلی باشد که چنین آدمی صفت مثبتی ندارد. کتاب با نثری ساده و روان، تاریخ طولانی چین را از سال 1920 تا سال 1980 در می‌نوردد:

تاریخی که جابه جای آن رد خون‌و خونریزی، فقر و گرسنگی و قحطی به چشم می‌خورد و این وسط مائو مهمترین فرد این تاریخ خونین است، کتاب زمان زیادی را به مبارزات مائو پرداخته و البته هرجا هم توانسته او را لجن مال کرده، در حقیقت نویسندگان کتاب مائو داستان ناشناخته تمام پیروزی های مائو را یا به شانس و اقبال و یا به لیاقت و شجاعت افراد زیر دست او نسبت داده اند و کلیه شکست‌ها را به مائوی نگون بخت!

اما ماجراجویی های مائو شاید با راهپیمایی بزرگ شروع شده باشد، راهپیمایی که یک سال طول کشید و البته مائو یا بر دوش سربازان بدبخت بود و یا روی تخت روان! سپس به جنگ های داخلی چین و نزاع و جنگ با حکومت فاسد چیانگ کای‌شک و سپس جنگ با ژاپن می‌رسیم. (تلفات جنگ داخلی چین بین 8 تا 10 میلیون نفر بوده و جنگ با ژاپن هم تلفاتی در حدود 22 میلیون داشته است.)

بعد از جنگ دوم هم ملت چین بهره‌ای از آرامش نداشته (البته به مانند همه دیکتاتورها جنگ برای مائو یک نعمت است و او در زمان جنگ است که می‌تواند قدرت خود را تحکیم کند) و باز بین کمونیست‌ها و ملی گرایان گرفتار مانده بودند؛ تا بالاخره جنگ داخلی با پیروزی مائو و فرار چیانگ کای‌شک به تایوان به اتمام می‌رسد و نوبت به زمام‌داری و عصر مائو می‌رسد و این تازه اول ماجراست:

جایی که هم تاریخ و هم نویسنده‌های کتاب مائو داستان ناشناخته بر آن تاکید دارند فجایع بی‌نظیر در دوران زمامداری مائو است، اگر کل تلفات جنگ جهانی دوم را 55 میلیون نفر در نظر بگیریم، تلفات چین در دوران مائو را بین 45 تا 70 میلیون نفر تخمین زده‌اند. در اولین شاهکار مائو ، جهش به سمت جلو، 38 میلیون تلفات بر اثر قحطی، بیماری و کار زیاد روی دست ملت گذاشت. نکته جالب، خطرناک بودن مائو حتی برای حیوانات بود!

او موش‌ها، مگس‌ها، پشه‌ها و گنجشکان را دشمن خلق معرفی کرده بود و تقریبا نسل گنجشک های بیچاره را در چین برانداخت. کارهای احمقانه دیگر مائو هم در کتاب مائو داستان ناشناخته بیان شده و حرصی که نویسنده از دست مائو خورده به وضوح در بین سطرهای کتاب آشکار است، تا جایی که به نظر می‌رسد ممکن است که نویسندگان کتاب از شدت نفرت از مائو، عقاید شخصی خود را هم در کتاب آورده باشند.

اما مائو چگونه حکومت می‌کرد؟

مائو بر خلاف استالین یا سایر دیکتاتورها، نیازی به مخفی کردن خشونت خود نداشت، در زمان مائو اعدام‌ها و شکنجه های فجیع چینی در جمع انجام می‌شد و حضور ملت در آن الزامی بود، روش مائو باز هم مانند دیکتاتورهای مشابه، ساختن نهاد های مشابه و موازی و دادن قدرت به آنها و خواستن پاسخ از نهادهای رسمی بی‌قدرت بود.

نویسندگان کتاب مائو داستان ناشناخته اعتقاد دارند که چوئن لای فرد موجه و معتدل و بزک کننده چهره رژیم مائو بود و این پیام را به غرب می‌فرستاد که در صورت حمایت نکردن از معتدل‌ها ، جناح تندرو مائو قدرت را کامل در اختیار خواهد گرفت. شخصیت دیگری هم که کتاب به او بسیار می‌پردازد، چوئن لای نخست وزیر فرزانه و دانشمند چین هست.

چوئن لای در کتاب مائو داستان ناشناخته شخصیت بدون فکر و اندیشه و به ادبیات امروزی ما، به سان ماله‌کش اعظم بوده است! در حقیقت چوئن لای اندیشه های اصلاح گرایانه خود را چنان آهسته و بی‌سرو صدا زیر گوش هیولایی مانند مائو اجرا کرد که در تاریخ جهان این همه صبر و استقامت بی‌مانند است. از دید سطحی نویسندگان کتاب چوئن لای هم شریک آدم کشی‌ها و جنایت های مائو است.

بخشی از متن

در بخشی از کتاب مائو داستان ناشناخته می‌خوانیم: جیانگ کای‌شک، از اواسط ماه دسامبر «راهپیمایی بزرگ» را به سوی گویجو، نخستین ایالتی که وی خواهان تحت کنترل گرفتنش بود، سوق داد. همان گونه که او از قبل پیش بینی کرده بود، ورود ارتش ۴۰هزار نفره سرخ به گویجو باعث ترس و وحشتِ جنگ سالاران محلی شد. یکی از این جنگ سالاران سابق در یادداشت‌های روزانه‌اش نوشت:

«جیانگ از مدت‌ها قبل خواهان اشغال گویجو بوده است. در حال حاضر ارتش حکومت مرکزی در تعقیب سرخ هاست و به زودی وارد گویجو می‌شود و من نمی‌توانم به درخواست‌های او جواب منفی بدهم… من واقعا حال و روز خوشی ندارم. در چنین شرایطی مجبورم خودم را تحت فرمان جیانگ قرار بدهم.» در نوزدهم دسامبر، هشت فوج از ارتش حکومت ملی (یا ارتش ملی گرایان) وارد شهر مرکزی ایالت گویجو شدند…

و بلافاصله آغاز به ساختن فرودگاه نظامی و جاده های مواصلاتی کردند. آنها کمی بعد اکثر مناصب کلیدی حکومت محلی را از آن خود ساختند و به قول آن جنگ سالار محلی، «میهمان در طرفةالعینی به صاحب‌خانه تبدیل شد.» جیانگ کای‌شک سپس ارتش سرخ را به سوی هدف بعدی خود در شمال ایالت سیچوان سوق داد. جیانگ از طریق مسدود کردن جاده های دیگر و باز گذاشتن جاده‌ای که به سمت شمال می‌رفت، قصد انجام این کار را داشت.

نقشه جیانگ این بود که ایالت سیچوان را هم مثل ایالت گویجو اشغال کرده و سپس ارتش سرخ را به سوی ایالت شمالیتر شانشی پیش براند. اما سناریوی مورد نظر جیانگ در پی ورود ارتش سرخ به گویجو، به طرزِ دلخواهِ وی پیش نرفت. دلیل این امر رفتارها و عملکردهای غیر قابل پیش بینی مائو بود. مائو قصد رفتن به سیچوان را نداشت. (ص243 کتاب مائو داستان ناشناخته)

با این وصف، انگیزه های مائو برای نرفتن به سیچوان هیچ ارتباطی به جیانگ نداشت، بلکه صرفا مربوط می‌شد به نبرد وی برای کسب قدرت در داخل حزب متبوعش. مائو به محض ورودِ ارتش سرخ به گویجو، فعالیت خود را برای غصب رهبری حزب آغاز کرد. او برای انجام این کار ضرورتا می‌بایست مابین دشمنان حزبی خود شکاف می‌انداخت. مائو به ویژه با دو تن از چهره های کلیدی حزب که از رقبای سابق وی بودند، طرح دوستی ریخت.

این دو نفر عبارت بودند از: وانگ جیا شیانگ معروف به پروفسور سرخ، و لوفو که منصب «نخست وزیری حکومت سرخ» را قبلاً از چنگ مائو درآورده بود. مائو قبلاً با این دو مرد جدال کرده بود، اما حالا تملق آنها را می‌گفت. زیرا هر دوی آنها به پوکو، فرد شماره یک حزب بخل می‌ورزیدند. وانگ جیا شیانگ و لوفو همراه پوکو در مسکو تحصیل کرده بودند. (ص244 کتاب مائو داستان ناشناخته)

پوکو با وجودی که از هر دوی این افراد جوان‌تر بود اما روی دست آنها بلند شده و منصب ریاست حزب را از آن خود ساخته بود. وانگ و لو احساس می‌کردند که بعد از رئیس شدن پوکو، از جایگاه تصمیم گیری در حزب‌شان کنار گذاشته شده‌اند. لو سال‌ها بعد گفت: «پو مرا به حاشیه رانده بود و من این احساس تلخ را داشتم که در منصب حزبی‌ام فاقد هرگونه قدرتی هستم.» به این ترتیب لو تصمیم گرفت که دست دوستی به مائو بدهد.

او به یاد می آورد که: «یک روز قبل از عزیمت ارتش سرخ، رفیق مائوتسه تونگ به سراغم آمد و من بدون هیچ ملاحظه‌ای نفرت خودم را [از پو] نزد او آشکار کردم. من از این زمان به بعد تبدیل شدم به دوست نزدیک رفیق مائوتسه تونگ. او از من خواست که ارتباط تنگاتنگی با وی و رفیق وانگ جیا شیانگ داشته باشم. به این ترتیب یک جمع سه نفره به رهبری رفیق مائو تشکیل شد.

این جمع سه نفره در کنار هم و معمولاً سوار بر تخت‌های روان سفر می‌کردند. در راهپیمایی بزرگ تخت‌های روان از چوب خیزران ساخته شده بودند و تنها تعداد محدودی از رهبران حزب و ارتش سرخ اجازه استفاده از این تخت‌ها را داشتند. علاوه بر این هریک از اعضای رهبری دارای اسب و تعدای باربر جهت حمل‌و نقل متعلقات شخصی‌اش بود. (ص245 کتاب مائو داستان ناشناخته)

رهبران حزب و ارتش، اکثر مسیر طولانی راهپیمایی بزرگ را سوار بر تخت‌های روان طی کردند. مائو وسایل حمل و نقل ویژه‌ای را خاص خودش طراحی کرده بود که از آن استفاده می‌کرد. همسر لوفو به خاطر می‌آورد که «مائو همراه وانگ جیا شیانگ تخت روان ویژه‌ای را طراحی کرده و ساخته بودند.» مائو در حالی که می‌خواست مهارت خود را به رخ بکشد گفت: «ببینید ما تخت‌های روان مخصوص خودمان را طراحی کرده و ساخته ایم.»

چرا باید کتاب مائو داستان ناشناخته را بخوانیم؟

«مائوتسه تونگ» که برای دهه‌ها حکومت مطلقه‌ای بر زندگی یک چهارم مردم کرۀ زمین داشت، مسئول مرگ بیش از 70 میلیون نفر در زمان صلح بود. هیچ رهبر دیگری در قرن بیستم به اندازۀ مائو موجب مرگ انسان‌ها نشد؛ اما مائو با وجود جنایت‌های بسیار، هم‌چنان خوشنام بوده و تصویر او بر بالای دروازه‌های میدان تیانا نمنِ پکن قرار دارد!

او در خانواده‌ای روستایی در دره‌ای موسوم به شائوشان، در استان هونان در مرکز چین به دنیا آمد. تاریخ تولد او 26 دسامبر 1893 است. اجداد او به مدت 500 سال در همین دره زندگی می‌کردند، اما تاریخ، زندگی متفاوتی را برای مائو رقم زده بود. کتاب مائو داستان ناشناخته، روایتی متفاوت دربارۀ زندگی شخصی و حرفه‌ای مائو یکی از قدرت‌مندترین حاکمان قرن بیستم، از زمان تولد تا زمان مرگش در سال 1976 است.

جانگ چنگ و جان هالیدی در این کتاب، با زبانی ساده و روشن، خواننده را با جوانبِ مختلفِ زندگی مائو و اطرافیان سرشناس او آشنا می‌کنند. این کتاب، همچون یک فیلم سینمایی ارزشمند، مخاطب را لحظه‌به‌لحظه به‌دنبال قصۀ خود می‌کشاند. شخصیت مائو در این کتاب، در هر دوره از زندگی ۸۳ ساله‌اش، به استادی و مهارت هر چه تمام معرفی و تبیین شده است.

اطرافیان و همکاران مائو، از «چوئن لای» و «لیو شائو چی» گرفته تا «مادام مائو» و فرزندان وی نیز حضوری پررنگ و ملموس دارند. نویسندگان کتاب برای ساخت و پرداخت این شخصیت‌ها، به اسناد و واقعیت‌های تاریخی متکی بوده‌اند. کتاب مائو داستان ناشناخته، ماخذ و مراجع بسیار زیادی دارد. نویسندگان، افزون‌بر استفاده از کتاب‌های چینی و غیر چینی، از اسناد داخلی و خارجی نیز بهره گرفته اند.

معرفی نویسنده های کتاب

جانگ چنگ و جان هالیدی زن‌و شوهری هستند که هر دو تاریخ‌دان به‌حساب می‌آیند و باهم کار می‌کنند. جان هالیدی ایرلندی و زاده سال ۱۳۳۹ است و به‌عنوان متخصص آسیای مدرن شناخته می‌شود. او در آکسفورد تحصیل‌ کرده است و در کینگز کالج لندن درس می‌داد.

همسر او جان چنگ یک زن چینی و متولد ۱۹۵۲ است. او به‌خاطر کتاب مشهور قوهای وحشی شناخته می‌شود که بیش از ده میلیون نسخه از آن در دنیا فروخته شده است؛ اما دو چین مشهور است. این دو نفر با همکاری هم کتاب مائو داستان ناشناخته را نوشته‌اند.

نقد کتاب مائو داستان ناشناخته

اثر پیش رو، معتبرترین زندگینامه‌ی رهبر چین است که تاکنون نوشته شده است. کتاب مائو داستان ناشناخته مبتنی بر یک دهه تحقیق و مصاحبه با بسیاری از اطرافیان نزدیک مائو در چین است. کسانی که پیش از این هرگز صحبت نکرده بوده اند – و همچنین مصاحبه با همه‌ی افرادی که خارج از چین با او رابطه‌ها و معاملات قابل توجهی داشتند.

کتاب مائو داستان ناشناخته پر از افشاگری های شگفت انگیز است. این کتاب مائویی را نشان می‌دهد که کاملا برای همه ناشناخته است: یعنی مائویی که تحت هدایت آرمان گرایی یا ایدئولوژی قرار نگرفته است. رابطه‌ی صمیمی و پیچیده او با استالین به دهه 1920 برمی‌گردد. رابطه‌ای که در نهایت وی را به قدرت رساند.

او از اشغال ژاپن در بیشتر چین استقبال کرد. او نقشه کشید، مسموم کرد و باج خواست تا بتواند راه خود را ادامه دهد. پس از آنکه مائو در سال 1949 چین را فتح کرد، هدف مخفی او تسلط بر جهان بود. وی در تعقیب این رویا باعث مرگ 38 میلیون نفر در بزرگترین قحطی تاریخ شد.

کتاب مائو داستان ناشناخته پس از انتشارش به سرعت به یکی از کتاب‌های پرفروش در اروپا و آمریکا تبدیلش شد و تحسین‌های فراوانی را از جانب منتقدین دریافت کرد.