سیاست نامه

دانلود کتاب سیاست نامه pdf

نویسنده کتاب سیاست نامه pdf، ابوعلی حسن بن علی بن اسحاق طوسی، معروف به خواجه نظام الملک طوسی است.

به گفته تاریخ‌دانان او در سال 397 هجری در طوس دیده به جهان گشود. خانواده خواجه نظام الملک از زمین‌داران محلی بیهق بودند و پدر وی نیز شغلی دیوانی داشت و مدتی به عنوان مسئول جمع‌آوری مالیات ناحیه طوس فعالیت داشت. حسن به عنوان بزرگترین فرزند خانواده خیلی زود مقدمات زبان عربی و فارسی و قران را از پدرش آموخت و استعداد زیادی در یادگیری علوم دینی، ادبیات فارسی و عربی و دیگر علوم آن روزگار از خود نشان داد.

بسیاری بر تقوا و عدالت او در همان دوران جوانی‌اش شهادت می‌دادند. به تدریج با تضعیف حکومت غزنویان منطقه طوس به سیطره دودمان سلجوقی درآمد. نویسنده کتاب سیاست نامه، که در آن زمان 21 سال داشت و جوانی خوش‌آتیه بود به سلجوقیان پیوست. او در نبرد دندانقان شرکت داشته و شاهد شکست سلطان مسعود غزنوی بوده است.

به این ترتیب و با پیوستن نخبگان و قدرتمندانی همچون او به دودمان سلجوقی، دایره قدرت غزنویان روز به روز در خراسان محدودتر شد. نظام الملک به مدت چندین سال در شهر مرو که یکی از متصرفات مهم سلجوقیان به شمار می‌رفت اقامت داشت و در آنجا علاوه بر یادگیری فنون اداره کشور، درباره علوم مختلف مطالعه می‌کرد.

به تدریج تسلط سلجوقیان بر جغرافیای ایران گسترده‌تر می‌شد و نهایتا در سال 455 هجری طغرل بیگ سلجوقی با تعیین ری به پایتختی خود، به سلطنت رسید و در مدتی کم توانست عراق عرب و بغداد به عنوان پایتخت خلافت عباسی را به سلطه خود دربیاورد و به حکومت آل بویه در آن‌جا پایان دهد. دامنه نفوذ و قدرت سلجوقیان به تدریج در آناتولی و قلمروی امپراطوری بیزانس نیز گسترش یافت در تاریخ  به امیران ساکن آن منطقه، سلجوقیان رومی می‌گویند.

سلجوقیان با آنکه جنگاورانی قدرتمند بودند اما چیز زیادی از مملکت‌ داری نمی‌دانستندَ و به همین خاطر به افرادی همچون خواجه نظام الملک نیاز داشتند . نویسنده کتاب سیاست نامه، خیلی زود در دربار سلجوقیان، قدرت و مقام یافت و نهایتا با کنار زدن عمید الملک کندری از قدرت در دوران حکومت آلب ارسلان سلجوقی به مقام وزارت رسید.

چرا باید این کتاب را بخوانیم؟

کتاب سیاست نامه، اثری است مشهور از خواجه نظام الملک طوسی، که به نام سیر الملوک نیز شناخته می شود. همانطور که از عنوان کتاب بر می آید، این اثر در راه و رسم کشورداری، فرمانروایی و سیاست و اخلاق پادشاهی به نگارش در آمده و در زمره ی آثار برجسته ی به جا مانده از قرن پنجم هجری می باشد.

خواجه نظام الملک کتاب را با نثری ساده و عاری از تکلف به نگارش درآورده و این امر سبب شده تا خواننده بتواند راحت تر از محتوای ارزشمند آن بهره ببرد. فرمان نگارش کتاب سیاست نامه، توسط “ملکشاه سلجوقی” به “خواجه نظام الملک طوسی” ابلاغ شد و اتمام آن در دوران پادشاهی “محمد بن ملکشاه” صورت گرفت. اثر از قطعات مختلفی تشکیل شده که از منابع متعدد گردآوری شده اند.

برخی از این قطعات شامل حکایت هایی است که پیرامون اخلاق و عملکرد وزیران و امیران وجود داشته و بخش های دیگر آن، شامل گفتار و نصایح شخص نویسنده است. پند و اندرزهای موجود در کتاب سیاست نامه pdf از جنبه ای کاربردی و عملی برخوردار هستند و در کنار وعظ دینی، خواننده را با صحیح ترین شیوه های مملکت داری و حکومت آشنا می کنند.

حکایت های کتاب به دو دسته ی کوتاه و بلند تقسیم بندی می شوند که حکایت های کوتاه آن در باب پادشاهان و وزیران غالبا زیر یک صفحه و حکایات بلند آن در اخلاق و احوال قهرمانان، بالغ بر ده صفحه را شامل می شوند.

نقد کتاب سیاست نامه pdf

کتاب سیاست نامه که به سیر الملوک نیز مشهور است، اثری است از خواجه نظام‌الملک توسی که در باب کشورداری و اداره امور مملکتی نوشته شده است. او نگارش این اثر را به دستور ملکشاه سلجوقی آغاز کرد و در آن با زبانی ساده و خالی از تصنع در باب آیین فرمانروایی و کشورداری، سیاست و اخلاق‌ مداری صحبت کرده است.

این کتاب شامل پند و اندرزها، حکایت‌ هایی از پادشاهان قدیم و شیوه کشورداری آنان و نقل قول‌ هایی از قرآن مجید و همچنین آیات و روایات و احادیث است. تجاربی که خواجه نظام‌الملک توسی در سالیان ممتدّ وزارت فراهم آورده بود، در کتاب سیاست نامه یا سیرالملوک یا پنجاه فصل جمع شده است و امروزه یکی از بهترین آثار نثر فارسی در قرن پنجم هجری شمرده می‌شود.

در تاریخ اندیشۀ سیاسی و سیاست‌نامه‌نویسی، کتاب سیاست نامه، اثری بی‌همتا در آیین کشورداری و فرمانروایی است که ایران‌زمین به خود دیده است و از این منظر ادامه «خوتای‌نامگ»ها در تداوم بخشیدن به اندیشۀ سیاسیِ ایرانشهری است:

«هیچ پادشاهی و خداوندِ فرمانی را از داشتن و دانستن این کتاب چاره نیست خاصّه در این روزگار که هرچند بیشتر خوانند ایشان را در کارهای دینی و دنیاوی بیداری بیشتر افزایند و در احوال دوست و دشمن دیدارشان بهتر درافتد و روش کارها و راه تدبیرهای صواب بر ایشان گشاده شود.»

تمام علاقه‌مندان به مطالعه متون نثر فارسی و دوستداران ادبیات کهن ایرانی را به خواندن کتاب سیاست نامه pdf دعوت می‌کنیم.