شیعی گری

دانلود کتاب شیعی گری pdf

کتاب شیعی گری نوشته های احمد کسروی است که چاپش از چند دهه پیش ممنوع شده و نگارشش قدیمی است:

نکته ای که می‌باید در اینجا یادآوری کنیم، آن است که این کتاب چون درباره‌ی یک رشته جستارهای ارج‌داری است و آنگاه از خواننده داوری طلبیده شده، این است که هر کسی باید آن را با‌اندیشه خوانَد و هر سخنی را با دلیل هایی که برایش آورده شده نیک سنجد و خِرد را به داوری وا دارد و پس از این باشد که از آن گذشته، به سخن دیگری پس از آن بپردازد.

چون بارها دیده شده کسانی که کتاب شیعی گری را می‌خوانند چون با سخنانی ناشنیده روبرو می گردند، در بارِ یکم دل آزرده می شوند و به آسانی آنها را نمی‌توانند پذیرفته و از آنجا که هر گفته ای دلیل استواری همراه می‌دارد، پذیرفتن نیز نمی‌توانند و این است که دو دل می مانند.

خلاصه کتاب

کتاب شیعی گری یکی از گفتگو برانگیزترین جستارهای شادروان احمد کسروی تبریزی است. کوشش او در این جستار، بررسی پژوهش گرانه‌ی دانشگاهی پیرامون تاریخ مذهب شیعی نیست، که پرداختن و توفیدن به آموزه هایی است که پیشوایان این آیین در میان مردم می‌گستراندند.

کسروی بر این باور بود که این آموزه ها و نیز رفتار پیشوایان شیعی یکی از سنگرهای‌اندیشه ای دشمنی با پیشرفت قانون مداری مدرنیته و بنای ایران نو می‌باشد. پیروان دین های تک‌خدایی، یهود ترسایی و اسلام، از دیرباز با چالش میان خِرَد پرسش‌گر و ایمان کور، درگیر بودند. در میان مسلمانان سده های آغازین معتزله نماینده‌ی خردگرایی در برابر ایمان کور بود.

سده ها پیش از آشنایی ایرانیان با‌اندیشه‌های مدرن کسانی از میان فقیهان، فیلسوفان و ‌اندیشمندان مسلمان نیز باورهای چیره بر ساختارهای شریعت رسمی را به چالش کشیدند و هزینه‌ی چنین رفتاری را هم پرداختند. شاید بیرون راندن صدر الدین محمد شیرازی (ملاصدرا) از اصفهان، به گناهِ ‌اندیشیدن، یکی از برجسته ترین نمونه‌های این رفتار در نخستین سده‌ی پس از چیرگی شیعی گری در ایران باشد.

پیش از کسروی هم بسیاری به نقد آنچه که برخی «خرافه» های وارد شده به دین می‌خواندند و کسانی آنها را «انحرافی از دین» به شمار می‌آوردند، پرداخته بودند. در میانِ کسانی که با رخت دینی و درس حوزه ای خوانده، در سودای «اصلاح» دین بودند و یا برداشت های مدنی از اسلام می‌داشتند، از جمله می‌توان از سید جمال الدین اسد آبادی، شیخ هادی نجم آبادی، یحیی دولت آبادی و شماری از روحانیان دوران مشروطه‌یاد کرد.

شریعت سنگلجی، مجتهد نام آور تهران که هم دوره‌ی کسروی بود، با پرخاش به داوری‌های چیره بر ‌اندیشه‌های شیعی زمان خود، ناسزا و تکفیر بسیاری از مجتهدان و منبری ها را به جان خرید. کسروی هم در آغاز کار به همان خرده گیری ها پرداخت و خواهان پاک ساختن دین از «خرافات و گمراهی‌ها» شد. او از این خرده گیری ها فراتر رفت و یکی از برجسته ترین نمایندگان پیوند ‌اندیشه‌ی روشنفکری مدرنیته‌ی ایران و ناسیونالیسم ایرانی با منورالفکری و نوآوری دینی شد.

بخشی از متن

در کتاب شیعی گری می‌خوانیم: اینکه در آینده کسی پیدا خواهد شد و با یک‌رشته کارهای بیرون از آیین (خارق العاده) جهان را به نیکی‌ خواهد آورد، پنداری‌ است که در بسیاری از کیش‌ها پیدا شده: جهودان چشم به راه مسیح می‌دارند، زردشتیان شاه بهرام را می‌بیوسند (منتظرش هستند)، مسیحیان به فرود آمدن عیسی از آسمان امیدمندند، مسلمانان چشم به راه مهدی می‌دارند…

چنانکه دارمستتر (شرق‌شناس جهود نژاد فرانسه) در این باره گفته، این پندار از باستان زمان در میان ایرانیان و جهودان می‌بوده. ایرانیان که به اهریمن باور داشته، کارهای بد جهان را از او می‌دانسته‌اند، چنین می پنداشته‌اند که روزی خواهد آمد و کسی از نژاد زردشت بنام «سااوشیانت» پیدا خواهد شد و او اهریمن را کشته جهان را از همه بدی‌ها خواهد پیراست.

اما جهودان چون آزادی کشور خود را از دست هشته به بندگی آشور و کلده افتاده بودند، یکی از پیغمبرانشان چنین نوید داده که در آینده پادشاهی (مسیحی) از میان جهانیان خواهد برخاست و جهودان را دوباره به آزادی خواهد رسانید، که جهودان از آن هنگام مسیح را بیوسیده‌اند و کنون هم می‌بیوسند. این پندارها در میان جهودان و ایرانیان می‌بوده و هرچه زمان بیشتر میگذشته در دلها بیشتر ریشه می‌دوانیده و در‌اندیشه‌ها به ارج و بزرگی می افزوده.

سپس در آغاز اسلام، بدان سان که دارمستتر از روی دلیل نوشته و ما نیز در جای دیگری به گشادی (به وضوح) سخن رانده‌ایم، با دست ایرانیان، به میان مسلمانان راه‌یافته و در‌ اندک زمانی رواج بسیار پیدا کرده که کسانی که به آرزوی خلافت افتاده و می‌کوشیده‌اند، بیشترشان از آن سودجویی کرده هریکی خود را مهدی می‌نامیده‌اند و نویدها درباره نیکی جهان می‌داده‌اند. (ص64 کتاب شیعی گری)

و برای پیشرفت کار خود از دروغ‌سازی نیز نپرهیزیده، ‌هر یکی «حدیثی» یا «حدیث‌هایی» از زبان پیغمبر یا امام علی‌بن ابی‌طالب میساخته‌اند. محمد بن حنفیه که گفتیم در مدینه به دعوی خلافت برخاست، نخست کسی بود که پیروانش او را مهدی نامیدند و چون مْرد گفتند نمرده است و در کوه رضوی زنده می‌باشد و روزی بیرون خواهد آمد. زیدبن علی که در کوفه برخاست، پیروانش او را نیز مهدی نامیدند و نویدها از نیکی حال اسلام با دست او به مردمان دادند.

علویان که در مدینه گرد آمده به محمد نفس زکیه بیعت کردند ایشان نیز او را مهدی شناختند و با این نام در همه جا شناخته گردانیدند. عباسیان که گفتیم نمایندگان به خراسان فرستاده، زمینه بزرگی برای خود می چیدند. اینان نیز از مهدی‌گری به سودجویی پرداختند و خیزش خود را همان پیدایش مهدی وا نمودند. (ص65 کتاب شیعی گری)

بدین سان نام مهدی از صده نخست اسلام در میان می‌بوده. چنین پیداست که این شیعیان جعفری نیز از آن سود می‌جسته‌اند. چون گروه ناتوانی می‌بودند که در زیر پرده «تقیه» می زیستند، ‌همانا به خود نوید داده، می‌گفته‌اند: «مهدی از ما خواهد بود، کینه ما را از دشمنان خواهد جست. ما را به چیرگی و توانایی خواهد رسانید.» این شعر را در کتاب‌ها بنام همان جعفر نوشته‌اند…

نقد کتاب شیعی گری pdf

به گفته‌ی مولف، کتاب شیعی گری را باید چندین بار بخوانید و بعد داوری کنید! نگاهی هر چند گذرا به نوشته های کسروی در دورانی که از نوشتن آیین در سال 1313 آغاز می‌شود و با کشته شدن او در اسفند 1314 پایان می‌یابد، گواه بر دگرگونی های شگفت انگیز و گام به گام در دیدگاه او پیرامون اسلام، رفرماسیون دینی و‌ اندیشه‌ی پیشرفت بنیان نهاده شده بر خرد و دانش‌های نوین است.

پایگاه سی سال نخست زندگی کسروی، هکماوار یا حکم آباد تبریز بود. نویسنده کتاب شیعی گری شش ماهی را هم در سفر به قفقاز، باکو، عشق آباد و از آنجا به مشهد و بازگشت به تبریز گذراند.

مردی که نویسندگی و پژوهش را از دفترچه‌ی آموزشی شریعت احمدی در 1319 خورشیدی در تبریز آغاز کرده بود، در سالهای پایانی زندگی به چنان جایگاه بلندی در خرد پرسش‌گر و دانش رسید که‌ یک تنه در برابر شریعت رسمی و پاسدارانش ایستاد.

اگر به کتاب های سیاسی و چالشی علاقه‌مندید، حتما کتاب شیعی گری را مطالعه کنید!