خدمات متقابل اسلام و ایران

دانلود کتاب خدمات متقابل اسلام و ایران pdf

شبهه‌ها و سوال هایی که در فضای جامعه رایج است، با خواندن کتاب خدمات متقابل اسلام و ایران رفع می‌شود.

علاوه بر این، در این کتاب بخش مهمی از تاریخ کشورمان از زاویه خاصی مورد مطالعه قرار گرفته که برای علاقه مندان به تاریخ ایران مفید است. خواننده با مطالعه این کتاب بهتر به جایگاه دین اسلام و جذابیتش در مقابل ادعاهای دیگر در طول تاریخ و همچنین به انصاف و عقلانیت ایرانیان در قبال این دین درخشان پی می‌برد.

کتاب خدمات متقابل اسلام و ایران را نقدی بر کتاب «دو قرن سکوت» زرینکوب، مورخ و منتقد ادبی می‌دانند. دو قرن سکوت به ماجراها و شرایط تاریخی ایران در دو قرن اول سیطره‌ی اعراب بر ایران تا روی کار آمدن دولت طاهریان اشاره می‌کند. در این کتاب «زرین‌کوب» با احترام به تقدس اسلام، حمله‌ی اعراب به ایران را محکوم می‌کند و از تاثیرات مخرب آن‌ها بر جامعه‌ی ایرانی سخن می‌گوید.

مرتضی مطهري نیز در بخشی از کتاب حاضر، حکایت اسلام آوردن ایرانیان در مقابل اعراب را نقل کرده و آن را مانند آب گوارایی می‌داند که در کام تشنه‌ای ریخته شده باشد. تفسیرها و تحلیل‌ های تاریخی بر اساس دیدگاه‌ های هر متفکری ماهیت منحصر به‌ فردی دارد. بارها پیش می‌آید که مورخین و مفسرین یک پدیده‌ی تاریخی را از جنبه‌های مختلف بررسی کرده و به نظرات متفاوتی می‌رسند.

خلاصه کتاب

کتاب خدمات متقابل اسلام و ایران از سه بخش بر پایه‌ی سخنرانی‌ های مطهری شکل گرفته است. بخش اول کتاب با عنوان «اسلام و ملیت ایرانی» شامل سه فصل است که در آن مطهری به شرح مواردی چون فقه و فقاهت، فلسفه و حکمت و عرفان و تصوف می‌پردازد. هدف او از شرح این موضوعات نشان دادن استمرار فرهنگی در فرهنگ اسلامی است.

بخش دوم و سوم کتاب به ترتیب «خدمات اسلام به ایران» و «خدمات ایران به اسلام» نام دارند. در چاپ‌ های بعدی دو بخش دیگر با عنوان «کتابسوزی ایران و مصر» و «فقه و فلسفه و عرفان» با مضمون سهم متفکران ایرانی در علوم مختلف در تمدن اسلامی به کتاب افزوده شد.

مطهری در مقدمه‌ی کتاب خدمات متقابل اسلام و ایران ‌می‌گوید: «مسئله‌ی اسلام و ایران از جانب مستشرقان و برخی از تاریخ‌ نویسان ایرانی، تحریف شده و بیشتر بر صرف ایرانیت و تقابل با اسلام متمرکز بوده و اسلام را مساوی با عربی بودن دانسته و بر زدودن گرایش‌های اسلامی به بهانه‌ی عربی بودن و مخالف ایرانی بودن اصرار داشتند.»

شهید مطهری معتقد بود، اسلام یک نظام فکری و اعتقادی جدید به ایران داد. از نگاه او، مردم ایران به شکل بی‌سابقه‌ای نظامات فکری و اعتقادی اسلام را پذیرفتند و افکار و اعتقادات پیشین خود را رها کردند. این پذیرش تدریجی و به‌خصوص در دوره استقلال و قدرت ایرانیان در مقابل اعراب صورت گرفت.

نویسنده کتاب خدمات متقابل اسلام و ایران معتقد است؛ اسلام شور و هیجانی را در میان ایرانیان از لحاظ علمی و فرهنگی پدید آورد و سبب شد، ایرانیان استعدادهای خود را بروز دهند و ملل دیگر آنها را به پیشوایی پذیرفتند. این پذیرش هنوز هم نسبت به ایرانیان قرون اول تا ششم و هفتم اسلامی ادامه دارد.

مطهری معتقد بود اگر حمله تازیان نبود، حصاری که موبدها کشیده بودند و استعدادهای ایرانی را در آنجا محبوس کرده بودند، همچنان باقی بود. آثار بسیاری که ایرانیان هوشمند به جهان عرضه کردند مولود همان حمله تازیان و حصارشکنی آنها و آشنا شدن ایرانیان با یک فرهنگ مذهبی غنی بود که علم را بر هر مسلمانی فریضه می‌شمارد.

از نگاه مطهری، اسلام عاریه دادن زن، فرزند استلحاقی، ازدواج نیابی، ازدواج با محارم، ولایت شوهر بر زن را منسوخ ساخت. اسلام در آیین زرتشتی نیز اثر گذاشت و به طور غیرمستقیم موجب اصلاحات عمیقی در آن گشت. مطهری براین باور است که امروزه نیز اسلام «در مقابل فلسفه‌های مخرّبِ بیگانه ایستادگی کرده و مایه احساس عزت و استقلال این مردم است»

نقد کتاب خدمات متقابل اسلام و ایران pdf

کتاب خدمات متقابل اسلام و ایران تألیف مرتضی مطهری تبیینی است از نسبت اسلام و ایران و خدمات آن‌ها بر یکدیگر. این کتاب در زمانی نوشته شد که برخی دیدگاه‌ها، ورود اعراب به ایران را کشتار، غارت، کتاب سوزی و از بین رفتن تمدن ایران می‌دانستند. شهید مطهری در این کتاب، اسلام و ایران را موجب رشد یکدیگر دانسته است.

زمانی که کتاب خدمات متقابل نوشته شد، دیدگاهی رواج داشت که با آمدن اعراب یا اسلام، تمدن ایران از بین رفت. در آن دوره، نویسندگانی مانند عبدالحسین زرین‌کوب و دیگران به باستان‌ گرایی ایرانی و ملی‌ گرایی عرب‌گریز پرداخته بودند. برخی معتقدند گفتگوهای مطهری و زرین‌کوب، نظرات هر دو را تعدیل کرده، نقد تند مطهری به ملیت و ایرانِ باستان تا حدی فروکش کرده و زرین‌کوب در بامداد اسلام و کارنامه اسلام از مساوی تلقی کردن تازیان و اسلام دست کشیده.

برخی محققان طرح موضوع خدمات متقابل اسلام و ایران را از «ابتکارات هوشمندانه شهید مطهری» دانسته و معتقدند شهید مطهری با بررسی این موضوع، جریان‌ هایی که به دنبال جدایی اسلام و ایران بودند را از بین برد. شهید مطهری عقیده دارد که ایران و اسلام هر دو به هم خدمت نموده و بین این دو تضاد نیست.

ابراهیمی دینانی، استاد دانشگاه تهران، نگاه این کتاب را ایدئولوژیک دانسته و معتقد است مطهری از تفکر اسلامی خود حمایت کرده و در عین حال اعراب را نیز ستوده است. همچنین در نقد کتاب گفته شده که تفسیر نادرستی از ملیت می‌دهد و ملی‌ گرایی را در تعارض با موازین اسلامی دانسته است.

مورد توجه قرار ندادن نژادپرستی، غارت و کشتار اعراب در ابتدای فتح ایران را از دیگر انتقادات بر کتاب خدمات متقابل اسلام و ایران خوانده‌اند.