بوخارین و انقلاب بالشویکی

دانلود کتاب بوخارین و انقلاب بالشویکی

کتاب بوخارین و انقلاب بالشویکی اثری از استیون اف کوهن، محقق آمریکایی است که بسیار هم خواندنی و جذاب نوشته شده.

بی‌شک نیکلای ایوانوویچ بوخارین، بعد از لئون تروتسکی، از بزرگترین نظریه پردازان کمونیسم و از ستون‌های انقلاب بالشویکیِ روسیه بودند و طبق نظریه‌ی انقلاب‌ها فرزندان خود را می‌بلعند، بعد از مرگ مشکوک لنین، در جریان تسویه حساب‌های درون حزبی استالین که مخالف نظریه پردازان بود و پراگماتیکال، در دادگاه های نمایشی دهه سی تمامی بزرگان و هم‌ردیفان لنین را حذف فیزیکی کرد.

و بوخارین نیز چون رادک و تروتسکی، جان خود را بر سر انقلابی که خود از تئورسین‌های آن بود، نهاد. کتاب بوخارین و انقلاب بالشویکی چون در حوزه تخصصی انقلاب اکتبر است، برای کسانی که مطالعه جدی دارند یا رشته تحقیقات آنان انقلاب اکتبر روسیه است، جذاب خواهد بود.

خلاصه کتاب

انقلاب روسیه یک انقلاب خاص است. انقلابی که فقط سرنوشت یک کشور را تغییر نداد؛ بلکه ایده‌هایش به قسمت‌های زیادی از دنیا نفوذ کرد و عملاً بلوک شرق را به وجود آورد. کتاب حاضر، کتابی دربارۀ انقلاب بالشویکی و دربارۀ یکی از مهمترین و بارزترین چهره های آن، «نیکالای ایوانوویچ بوخارین» می‌باشد.

کتاب بوخارین و انقلاب بالشویکی، در درجۀ نخست، یک زندگینامه سیاسی و روشنگرانه است؛ زیرا بوخارین مرد ایده‌ها و یک اندیشمند مارکسیست به شمار می‌رفت.نیاز برای یک بررسی همه جانبه در مورد بوخارین آشکار است، زیرا برای بیش از دو دهه است که دورۀ حرفه‌ای او در تاریخ طوفانی حزب بالشویک و روسیۀ شوروی مرکزیت یافته است.

با این حال، از آنجایی که تاریخ نگاری رسمی شوروی بر نقش بوخارین به عنوان یکی از پدران بنیانگذار شوروی سرپوش گذاشته است، از او بعضا فقط به عنوان نویسندۀ چند کتابچه کمونیستی زمانی معروف و متهم و قربانی اصلی محاکمۀ نمایشی مسکو در سال 1938 یاد می‌شود. هدف دیگر این کتاب بررسی بوخارین به مثابه راهی برای بازبررسی انقلاب بالشویکی و آن چند دهۀ سرنوشت ساز در تاریخ شوروی است.

ایده‌ هایی مانند برابری و برادری، عدم وجود حق مالکیت خصوصی و برخورداری همه به‌صورت یکسان از مواهب جامعه چیزی بود که شکلی آرمانی به این انقلاب داده بود، هرچند این ایده‌ها بعد پوچ از آب درآمد؛ اما زخم آن هنوز بر تن جهان وجود دارد. بوخارین یکی از نظریه پردازان اصلی این انقلاب بود و در کتاب بوخارین و انقلاب بالشویکی به‌خوبی جزئیات انقلاب و روابط میان انقلابیون آمده است.

کتاب پیش رو یک درس بزرگ است و خواندنش برای هرکسی که می‌خواهد احوالات جهان را بهتر بشناسد و با دنیای سیاست بهتر آشنا شود، ضروری است. آشنایی با درس‌های بزرگ تاریخ باعث می‌شود بکوشیم تکرار نشوند و جهان روزگار بهتری را طی کند.

معرفی نویسنده کتاب بوخارین و انقلاب بالشویکی

استیون فرناند کوهن نویسنده کتاب بوخارین و انقلاب بالشویکی محقق آمریکایی مطالعات روسی متولد سال ۱۹۳۸ در ایندیاناپولیس بود. او در خانواده‌ای ثروتمند با ریشه‌ هایی از لیتوانی که بخشی از امپراتوری روسیه بود، بزرگ شد و در فلوریدا درس خواند. تحصیلات کارشناسی او اقتصاد و سیاست و کارشناسی ارشدش در مطالعات دولتی و روسیه بود.

او در جوانی ۴ هفته به شوروی سفر کرد که تأثیر زیادی در ادامه‌ی مسیرش داشت. کوهن دکترای مطالعات روسی خود را در سال ۱۹۶۸ از دانشگاه کلمبیا گرفت. او در طی سال‌ها تدریس و تحقیق حرف‌های زیادی درباره‌ی انقلاب روسیه زده است. استیون کوهن در سال ۲۰۲۰ درگذشت.

چرا باید این کتاب را بخوانیم؟

بوخارین را مرد ایده‌ها و اندیشمند مارکیسست می‌دانند. او یکی از مهم‌ترین چهره‌های این انقلاب است و اگر او را یکی از پدران بنیان‌گذار شوروی بدانیم دور از ذهن نیست. اما در تاریخ‌نگاری نقش او کمرنگ شناخته شده و اهمیت او را در حد چند مقاله و نوشته‌هایش پایین آورده‌اند.

استیون کوهن درکتاب بوخارین و انقلاب بالشویکی هم به زندگینامه‌ی او پرداخته است و هم نقش او را در فعالیت‌های سیاسی و اقدامات انقلابی‌اش به تفصیل بررسی کرده است.

بخشی از متن

در کتاب بوخارین و انقلاب بالشویکی می‌خوانیم: بوخارین در نیمه نخست ۱۹۲۵ در سی و شش سالگی به تدریج به استالین ملحق شد تا مشترکا رهبری اکثریت اعضای کمیته مرکزی را به دست بگیرند. به این ترتیب بوخارین وارد دوره‌ای شد که شاهد بزرگترین تأثیرگذاری‌های او بر سیاست‌های شوروی بود. ائتلاف آنها ریشه در انحلال رهبری سه نفره ضدتروتسکی [استالین، کامنییف و زینوویف] داشت.

روند فروپاشی این رهبری سه نفره، از اواخر ۱۹۲۴ آغاز و در ۱۹۲۵ که زینوویف و کامنییف، ابتدا به صورت پنهانی و سپس به صورت علنی مدیریت استالین بر دبیرخانه حزب و نیز فرمول بندی‌های سیاسی و ایدئولوژیکی بوخارین را به چالش کشیدند، تکمیل شد. منطق رهبری دو نفره منطق عددی بود. هفت عضو اصلی دفتر سیاسی [عالی‌ترین نهاد رهبری کننده حزب و دولت] در ۱۹۲۵ عبارت بودند از:

تروتسکی، زینوویف، کامنییف، استالین، رایکوف، تومسکی و بوخارین که در پی مرگ لنين عضويت على البدلش به عضویت کامل تبدیل شده بود. سه نفر اول حالا مخالف سیاست‌های رژیم بودند. هرچند آنها تا بهار ۱۹۲۶ با یکدیگر متحد نشدند. رایکوف و تومسکی کلاً موافق سیاست های رژیم بودند؛ سیاست هایی که بوخارین سخنگوی اصلی‌اش بود. (ص357 کتاب بوخارین و انقلاب بالشویکی)

استالین با ملحق شدن به بوخارین، یک اکثریت چهار نفره (با تروتسکی که موقتا در حالت امتناع عبوسانه به سر می‌برد) علیه هم‌پیمانان سابقش زینوویف و کامنییف تشکیل داد، بوخارین هم از این طریق موفق شد حمایت اکثریت رهبری حزب را شامل حال سیاست‌های خودش بکند؛ سیاست هایی که وی پرشورانه به آنها باور داشت. او بار دیگر ضمن رد هرگونه خصومت شخصی‌ای، به صورت غیر مستقیم درباره ریشه‌ها و ذات رهبری دو نفره گفت:

«مردم اگر می‌خواهند سیاست‌های مورد نظرشان – سیاست هایی که از نظرشان درست است – حتما اجرا شود، می‌بایست برای به دست آوردن اکثریت مبارزه کنند.» ائتلاف ـ یا در لغت شناسی دهه بیست «بلوک» – بهترین کلمه برای توصیف اکثریتِ دفتر سیاسی به رهبری استالین و بوخارین است. این نوعی هم‌پیمانیِ مصلحتیِ مشروط بین گروه بندی‌های متفاوت بود و نه بین گروه منفردی از اولیگارش‌های عموما هم‌عقیده.

رهبری دو نفره استالین و بوخارین، مثل رهبری سه نفره سابق و اپوزیسیون چپ متحدِ آتی [تروتسکی، زینوویف و کامینیف] بیشتر به خاطر ترس از دشمنان مشترک تشکیل شد تا به خاطر دارا بودن اندیشه‌ها و نگرش‌های مشترک. ائتلاف استالین و بوخارین، بر همین اساس، تشکیل شد و به رغم نشانه هایی از اصطکاک‌های داخلی توانست از چالش‌های آغازینش در ۱۹۲۵ جان سالم به در ببرد. (ص358 کتاب بوخارین و انقلاب بالشویکی)

و نیز از مباحث فرقه گرایانه تلخ سال‌های ۱۹۲۶ و ۱۹۲۷ که نهایتا هر موضوع مرتبط به سیاست های داخلی و خارجی را در برمی‌گرفت، توانست جان سالم به در ببرد. این ائتلاف سپس بعد از نابودی سازمانی چپ در پانزدهمین کنگره حزب در دسامبر ۱۹۲۷ از هم فرو پاشید. آنچه استالین همراه خودش به ائتلاف آورد قدرت سازمانی بود. او از ۱۹۲۲ که رئیس دبیرخانه حزب یا دبیرکل حزب، شده بود به نحو پیگیرانه و ماهرانه‌ای…

نقد کتاب بوخارین و انقلاب بالشویکی

کتاب بوخارین و انقلاب بالشویکی اثری کاملا پژوهشی با نثری فوق العاده عالی که وظیفه سترگ کشف تاریخی مرتبط با احیای جایگاه بوخارین را تحقق بخشیده است. یک فراز جدی در مطالعات مربوط به شوروی که راه کشف دوباره یک بخش مهم از واقعیت‌های روسی مدت‌ها فراموش شده را ارائه می‌کند.

استیون کوهن نه فقط مهم‌ترین زندگینامه سال‌های اخیر درباره راهبران اولیه شوروی را نوشته، بلکه پرسش هایی را درباره تاریخ شوروی مطرح کرده که در مباحث سال‌های آتی یا شاید هم دهه‌های آتی مرکزیت خواهد داشت. بوخارین عاقبت در قالب یک زندگی نامه‌ی برجسته به قلم پروفسور کوهن انتقام تمام عیار خود را از دشمنانش گرفته است…

کتاب بوخارین و انقلاب بالشویکی بدون شک یکی از مهم‌ترین کتاب‌ها درباره سیاست شوروی است. تازه ترین چالش برای آنهایی که آرزوی درگیر شدن با موضوع های جالب تاریخی را دارند… شرحی فوق العاده خواندنی و جذاب از انقلاب روسیه. یک فراز مهم واقعی در پژوهش های شوروی.

بالشویک در روسی به معنای اکثریت است و به بخش مارکسیست، رادیکال و یکی از دو شاخه اصلی حزب سوسیال دموکرات کارگری روسیه گفته می‌شود. بالشویک‌ها در دومین کنگره‌ای که در سال ۱۹۰۳ به رهبری لنین و الکساندر بوگدانف تشکیل شده بود از منشویک‌ها (به معنای اقلیت)‌ جدا شدند و پس از انقلاب اکتبر، حزب کونیسم اتحاد شوروی را تشکیل دادند.

بوخارین رهبر سیاسی، انقلابی بلشویک و تئوریسین بود که ابتدا علیه تروتسکی با استالین متحد شد اما بعدا و در اواخر دهه بیست نظرش را تغییر داد و به مخالف با او بلند شد. نتیجه‌ی این مخالفت برای او، صودر حکم اعدام به دستور استالین بود. اما بوخارین که بود و چرا تا این حد در انقلاب بالشویکی تاثیرگذار بود؟

کتاب بوخارین و انقلاب بالشویکی تنها کتاب قابل توجه در مورد تجارب اولیه شوروی است که در دسته جنگ‌های سرد واقع نشده است.